Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie przetwarzania danych osobowych osób bezrobotnych.

Do Rzecznika zwróciła się Fundacja Panoptykon, zgłaszając zastrzeżenia odnośnie do przyjętych przez ustawodawcę rozwiązań wprowadzających mechanizm profilowania osób bezrobotnych, które w ocenie Fundacji nie spełniają standardów wymaganych przez Konstytucję oraz międzynarodowe instrumenty ochrony praw człowieka. Wniosek Fundacji dotyczył rozwiązań wprowadzonych ustawą o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw, jak również w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie profilowania pomocy dla bezrobotnego. Wstępna analiza przeprowadzona w Biurze Rzecznika wykazała istnienie wątpliwości co do prawidłowości przyjętych przez ustawodawcę rozwiązań odnoszących się do przetwarzania danych osobowych osób bezrobotnych. Przyjęte rozwiązania wykazują również brak spójnej wizji mechanizmów przetwarzania danych osobowych, w tym danych wrażliwych, w ramach projektowanego systemu, co może przesądzać o braku odpowiednich gwarancji ochrony prywatności obywateli, a w konsekwencji o niekonstytucyjności przyjętych rozwiązań. Zastrzeżenia odnośnie obowiązujących rozwiązań prawnych dotyczących profilowania obywateli potwierdził Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przekazanie informacji na temat opisanego problemu, w szczególności aktualnej oceny wprowadzonych rozwiązań i ewentualnych planów odnośnie ich zmiany.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Pracy i Polityki Społecznej (23.01.2015 r.) wyjaśnił, że wdrożenie profilowania pomocy podyktowane było koniecznością poprawy efektywności działań skierowanych przez powiatowe urzędy pracy na rzecz osób bezrobotnych. Wprowadzone w Polsce zmiany w zakresie profilowania pomocy dla osób bezrobotnych są zbieżne z tendencjami rozwoju rynku pracy w innych krajach Unii Europejskiej i Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Prace nad zmianami do ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy prowadzone były przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zgodnie z przepisami Regulaminu pracy Rady Ministrów. W trakcie prac legislacyjnych nad projektem przepisów o profilowaniu pomocy dla osób bezrobotnych, Minister Pracy i Polityki Społecznej udzielał wyczerpujących wyjaśnień w sprawie uwag dotyczących ochrony prywatności danych osób korzystających z usług urzędów pracy. Zgodnie z wnioskiem GIODO, przepisy dotyczące rodzajów profili pomocy zostały przeniesione z rozporządzenia do ustawy. Także w ustawie zostały określone formy pomocy, jakie powiązane są z poszczególnymi profilami. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej we współpracy z powiatowymi urzędami pracy przygotowało pomocnicze narzędzie do ustalania profilu pomocy dla osób bezrobotnych pn. Kwestionariusz do profilowania pomocy dla osób bezrobotnych, aby umożliwić urzędom pracy realizację obowiązku profilowania pomocy. Jest to kwestionariusz wywiadu, w oparciu o który prowadzona jest rozmowa z osobą bezrobotną. Większość z informacji uzyskiwanych w celu ustalenia profilu pomocy była przetwarzana przez powiatowe urzędy pracy jeszcze przed wdrożeniem profilowania pomocy, na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy. Obecnie różnica polega na tym, że informacje te gromadzone są we wszystkich powiatowych urzędach pracy w taki sam usystematyzowany sposób. Zgodnie z obowiązującymi przepisami zgłoszenie się po pomoc do publicznych służb zatrudnienia jest dobrowolne. Dobrowolne jest także korzystanie z pomocy określonej w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Stosownie do przepisów tej ustawy osobę, która nie wyrazi zgody na ustalenie profilu pomocy, starosta pozbawia statusu bezrobotnego. Osoba ta może wówczas zarejestrować się w urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy i korzystać z pomocy urzędu określonej w ww. ustawie. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej na bieżąco monitoruje funkcjonowanie profilowania pomocy w powiatowych urzędach pracy i przyjmuje wszelkie sugestie i propozycje dotyczące tego rozwiązania. Zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 2014 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw, minister właściwy do spraw pracy przeprowadzi analizę nowych rozwiązań wprowadzonych tą ustawą, w tym profilowania pomocy i przedstawi jej wyniki do końca drugiego kwartału 2016 r. na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra. Wstępna analiza funkcjonowania przepisów i wniosków płynących z procedury profilowania pomocy zostanie przeprowadzona w drugiej połowie 2014 r. Wnioski i ocena funkcjonowania nowych rozwiązań będą podstawą do ewentualnego podjęcia nowych prac legislacyjnych dotyczących ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.