Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie prawa pacjenta do informacji.

Ze skarg wypływających do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, że Narodowy Fundusz Zdrowia odmawia pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym świadczeniobiorców wydania danych dostępowych do systemu Zintegrowanego Informatora Pacjenta. Zgodnie z obowiązującymi przepisami warunkiem udostępnienia informacji za pośrednictwem systemu teleinformatycznego jest uprzednie wystąpienie przez świadczeniobiorcę z wnioskiem o wydanie danych dostępnych w postaci nazwy użytkownika i hasła do systemu. Istnieje jednak grupa osób, które z takim wnioskiem nie mogą wystąpić samodzielnie, dlatego muszą skorzystać z pomocy przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika (osoby ubezwłasnowolnione bądź osoby z niepełnosprawnościami czy obłożnie chore). W konsekwencji ta grupa świadczeniobiorców jest pozbawiona możliwości uzyskania informacji o objęciu ubezpieczeniem i udzielanych świadczeniach. Tymczasem obowiązujące przepisy nie wyłączają możliwości udostępnienia informacji świadczeniobiorcy działającemu przez przedstawiciela.

Zastrzeżenia budzi też sposób, w jaki NFZ prowadzi w systemie Zintegrowanego Informatora Pacjenta konta dla małoletnich pacjentów i podmiotów, którym udostępnia dane dostępowe do kont dzieci. NFZ odmawia wydania danych dostępowych rodzicowi, który nie zgłosił dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego. Tymczasem zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Przyjęty przez Narodowy Fundusz Zdrowia sposób działania spowodowany jest w opinii Rzecznika m.in. tym, że konto dziecka w ZIP nie stanowi indywidualnego konta, lecz jest powiązane technicznie z kontem osoby, która zgłosiła dziecko do ubezpieczenia zdrowotnego. Opisany sposób prowadzenia kont małoletnich może powodować ograniczenia w wykonywaniu władzy rodzicielskiej i niezasadnie pozbawiać rodziców dostępu do informacji medycznych, w tym o udzielonych świadczeniach zdrowotnych. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie oraz podjęcie odpowiednich działań, które zapewnią pełne respektowanie prawa wszystkich świadczeniobiorców do informacji.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Zdrowia (13.07.2015 r.) wyjaśnił, że opóźnienie we wprowadzeniu przez Narodowy Fundusz Zdrowia funkcjonalności pozwalającej na pobieranie przez pełnomocnika i przedstawiciela ustawowego danych dostępowych niezbędnych do zalogowania się w systemie Zintegrowanego Informatora Pacjenta wynikało z obaw, że rozwiązania przyjęte w obowiązujących regulacjach prawnych w niewystarczający sposób zabezpieczają dostęp do informacji wrażliwej. W odpowiedzi na pismo Ministra Zdrowia w tej sprawie, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych stwierdził, że brak jest uzasadnienia prawnego i faktycznego do wymagania szczególnej formy pełnomocnictwa (aktu notarialnego) dla osób upoważnionych do pobrania od NFZ danych dostępowych niezbędnych do zalogowania do systemu Zintegrowanego Informatora Pacjenta. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych zakwestionował też postępowanie NFZ, który odmawia rodzicowi udostępnienia danych dostępowych do konta jego dziecka w Zintegrowanym Informatorze Pacjenta, w sytuacji gdy dziecko zostało zgłoszone do powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego przez drugiego z rodziców. Takie postępowanie może powodować sprzeczne z prawem ograniczenie w wykonaniu władzy rodzicielskiej i w nieuzasadniony sposób pozbawiać rodziców dostępu do informacji medycznej o ich dzieciach. Od 1 lipca 2015 r. Narodowy Fundusz Zdrowia wprowadził nową funkcjonalność w Zintegrowanym Informatorze Pacjenta umożliwiającą odbiór danych dostępowych przez pełnomocnika lub (i/albo) przedstawiciela ustawowego. Jednocześnie ustanowiono procedurę mającą na celu odpowiednią ochronę danych osobowych.