Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie działań edukacyjno-informacyjnych organów wyborczych.

W wystąpieniu Rzecznik Praw Obywatelskich zauważa, że wybory do Parlamentu Europejskiego i samorządowe, które odbyły się w 2014 r. wskazały potrzebę gruntownej reformy działalności informacyjno-komunikacyjnej prowadzonej przez organy wyborcze. Konieczne jest bowiem podejmowanie przez nie rozbudowanych i skutecznych działań informacyjnych związanych z prawem wyborczym. Wyniki badań opinii społecznej wskazują na bardzo duży poziom niewiedzy obywateli o mechanizmach wyborów, w tym o procedurach oddawania głosu. Tymczasem w wyborach, które odbędą się w tym roku zostaną zastosowane nowe procedury. W rekomendacjach przygotowanych w 2012 r. przez Rzecznika Praw Obywatelskich, związanych z działaniami informacyjnymi organów wyborczych, przedstawiono propozycję powołania w strukturze Krajowego Biura Wyborczego nowego Zespołu, którego zadaniem byłoby koordynowanie i prowadzenie działań edukacyjno-informacyjnych związanych z prawem wyborczym. Wydaje się zasadnym, aby instytucje wyborcze, z pomocą nowego Zespołu, podjęły szerszą współpracę z organizacjami społecznymi, w szczególności zajmującymi się problematyką osób niepełnosprawnych i starszych. Konieczne jest także podejmowanie przez Państwową Komisję Wyborczą stałych działań analitycznych związanych z praktycznym stosowaniem prawa wyborczego. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o rozważenie możliwości podjęcia proponowanych działań.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej (16.01.2015 r.) podziękował za sugestie i rekomendacje zawarte w wystąpieniu. Propozycje Rzecznika Praw Obywatelskich, które Komisja, co do zasady, uważa za słuszne, wymagają w praktyce decyzji Parlamentu. Państwowa Komisja Wyborcza, mimo braku wyspecjalizowanych Zespołów w Krajowym Biurze Wyborczym, przeprowadziła przed wyborami do Parlamentu Europejskiego i wyborami do organów jednostek samorządu terytorialnego szeroko zakrojone akcje informacyjne, m.in. emitując w Telewizji Polskiej spoty zawierające komunikaty informujące o wyborach, uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych, technice głosowania i warunkach ważności głosu. Spoty te zostały wyemitowane kilkaset razy, a także były zamieszczone na stronie internetowej Państwowej Komisji Wyborczej, jak również na portalu YouTube. Ponadto członkowie Państwowej Komisji Wyborczej i pracownicy Krajowego Biura Wyborczego udzielali wyjaśnień i wypowiedzi dla przedstawicieli mediów, w których informowano o zasadach udziału w wyborach i technice głosowania. Przed każdymi wyborami Państwowa Komisja Wyborcza organizuje konferencję prasową, w trakcie której omawiany jest sposób głosowania. Państwowa Komisja Wyborcza podejmuje także współpracę z organizacjami pozarządowymi zainteresowanymi działaniami związanymi z upowszechnianiem wiedzy o wyborach. Brak wyspecjalizowanego zespołu analitycznego w Krajowym Biurze Wyborczym nie uniemożliwił Komisji zgłoszenia na przestrzeni ostatnich lat, zarówno parlamentowi, jak i Prezydentowi RP oraz Prezesowi Rady Ministrów wielu propozycji dotyczących usprawnienia procedury wyborczej oraz uczestniczenie ze znaczącym głosem doradczym w pracach legislacyjnych prowadzonych przez Sejm i Senat. Ewentualne utworzenie nowych zespołów w Krajowym Biurze Wyborczym będzie możliwe, jeżeli m.in. dzięki poparciu Rzecznika Praw Obywatelskich uda się zwiększyć liczbę etatów w Biurze. Do tego czasu natomiast Komisja będzie starała się prowadzić działania informacyjno-edukacyjne oraz analityczne w miarę posiadanych możliwości, licząc również na wsparcie Rzecznika Praw Obywatelskich w tym zakresie.