Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie zapewnienia osobom pozbawionym wolności wyżywienia uwzględniającego wymogi religijne i kulturowe z dnia 2015-01-13.

Adresat:
Dyrektor Generalny Służby Więziennej
Sygnatura:
II.517.6143.2014
Data sprawy:
2015-01-13
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie zapewnienia osobom pozbawionym wolności wyżywienia uwzględniającego wymogi religijne i kulturowe.

Osoby przebywające w zakładach karnych i aresztach śledczych podnoszą w skargach kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich, że po przetransportowaniu do innej jednostki penitencjarnej nie otrzymują wyżywienia zgodnie z normą żywieniową ustaloną w poprzedniej jednostce. Zarzuty te pochodzą od osób, które korzystały z diety wyznaniowej, wegetariańskiej lub innej diety indywidualnej. Przywrócenie poprzedniej diety następuje dopiero w wyniku złożenia prośby przez osadzonego i zaakceptowaniu jej przez dyrektora jednostki. Do czasu otrzymania przez osadzonego wyżywienia odpowiadającego zasadom wyznawanej przez niego religii lub prezentowanemu światopoglądowi, upływa zwykle kilka dni. Przyjęcie przedstawionej praktyki zostało podyktowane tym, iż nie w każdej jednostce penitencjarnej istnieje możliwość przygotowywania posiłków dla wszystkich chętnych z uwzględnieniem wymogów religijnych lub kulturowych. Stąd wprowadzony wymóg weryfikacji wcześniejszej decyzji dotyczącej sposobu żywienia osadzonego. Biorąc pod uwagę przeprowadzane remonty i modernizacje kuchni więziennych należy przyjąć, że liczba jednostek, w których nadal brak odpowiednich warunków do przygotowywania posiłków z uwzględnieniem wymogów religijnych i kulturowych, systematycznie się zmniejsza. Ze względu na potrzebę poszanowania praw osadzonych do wolności religijnej, Rzecznik opowiada się za zmianą przyjętej praktyki. Jednostki penitencjarne, do których są kierowane transporty, otrzymują z co najmniej dwudziestoczterogodzinnym wyprzedzeniem informacje o transportowanym, w tym o normie wyżywienia i diecie, z której obecnie korzysta. Dysponując tą informacją jednostka może bez przeszkód przygotować odpowiednie posiłki dla osadzonego, już od początku jego pobytu. Przepisy kodeksu karnego wykonawczego przewidujące, iż skazany otrzymuje wyżywienie z uwzględnieniem w miarę możliwości wymogów religijnych i kulturowych, w istocie zobowiązują administrację więzienną do dołożenia wszelkich starań w celu zapewnienia skazanemu takiego wyżywienia. Na potrzebę zapewnienia skazanemu wyżywienia zgodnego z jego wyznaniem, kulturą, światopoglądem, wskazują także orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o zajęcie stanowiska w przedstawionej sprawie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2015-01-26
Opis odpowiedzi:
Dyrektor Generalny Służby Więziennej (26.01.2015 r.) poinformował, że jednostki organizacyjne Służby Więziennej posiadają zaplecze techniczne i możliwości organizacyjne, które w większości przypadków pozwalają zapewnić osadzonym wyżywienie zgodne z ich wymogami religijnymi i kulturowymi. Sytuacja żywienia osadzonych w jednostkach organizacyjnych jest monitorowana na bieżąco w celu zapewnienia im odpowiednich standardów wyżywienia z uwzględnieniem oczekiwań osadzonych związanych z prezentowanym światopoglądem. Dokonane w pierwszym kwartale 2014 r. modyfikacje systemu Centralna Baza Danych Osób Pozbawionych Wolności pozwalają jednostkom podstawowym więziennictwa na sprawny przekaz informacji o rodzaju posiłków, jakie przygotowywane są z przeznaczeniem dla poszczególnych osadzonych. Liczba osadzonych korzystających z wyżywienia spełniającego wymogi religijne i kulturowe nieustannie rośnie. Aktualnie wynosi ona ponad 3.800 osadzonych. Omawiana problematyka pozostaje w obszarze zagadnień będących przedmiotem szkoleń, odpraw służbowych, konferencji, a realizacja uprawnień przysługujących osadzonym w tym zakresie podlega systematycznej kontroli funkcjonariuszy Centralnego Zarządu Służby Więziennej.