Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie umieszczania osób pozbawionych wolności w celach mieszkalnych niezgodnie z deklaracją w przedmiocie używania wyrobów tytoniowych.

We wnioskach kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich osoby pozbawione wolności podnoszą zarzut umieszczania ich w celi mieszkalnej niezgodnie z deklaracją w przedmiocie używania wyrobów tytoniowych, co narusza ich prawa do przebywania w środowisku wolnym od dymu tytoniowego. Dyrektorzy Okręgowi Służby Więziennej, którzy na wniosek Rzecznika prowadzili postępowania wyjaśniające, zwykle nie stwierdzają nieprawidłowości w postępowaniu administracji jednostek penitencjarnych w badanym zakresie. Z przedstawionych wyjaśnień wynika, że osadzeni są umieszczani w celi zgodnie z deklaracją dotyczącą używania wyrobów tytoniowych. Rzecznik nie kwestionuje tych ustaleń, choć w przypadkach, w których osadzony zmienia treść deklaracji, weryfikacja zarzutów jest utrudniona. Okoliczności zmian deklaracji nie potwierdzają bowiem dokumenty, np. oświadczenie osadzonego, czy też treść notatek sporządzonych przez wychowawcę. Dokonane ustalenia wskazują na brak jednolitego sposobu dokumentowania informacji dotyczącej używania przez osadzonego wyrobów tytoniowych, co prowadzi do niepożądanych sytuacji. W ocenie Rzecznika wychowawca powinien udokumentować zmianę deklaracji w zakresie używania wyrobów tytoniowych w aktach osobowych osadzonego, poprzez zamieszczenie notatki z rozmowy z osadzonym. Wprowadzenie takiej praktyki zapewne przysłużyłoby się ochronie poszanowania praw osób pozbawionych wolności, a także zabezpieczało interes jednostki penitencjarnej w przypadku ewentualnych roszczeń odszkodowawczych ze strony osadzonych. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o zajęcie stanowiska w przedstawionej sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Dyrektor Generalny Służby Więziennej (14.04.2015 r.) stwierdził, że na podstawie danych zgromadzonych w Centralnej Bazie Osób Pozbawionych Wolności NoeNET można dokonać rzetelnej oceny prawidłowości postępowania administracji w kwestii rozmieszczania osadzonych w celach mieszkalnych w zgodzie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie szczegółowych warunków używania wyrobów tytoniowych na terenie obiektów podległych Ministrowi Sprawiedliwości. Informacja o używaniu artykułów tytoniowych jest wskazaniem do zgodnego z przepisami rozmieszczenia skazanego w celi mieszkalnej oraz przestrzegania jego praw, nie ma ona jednak istotnego wpływu na sposób prowadzenia oddziaływań penitencjarnych sensu stricto, w przeciwieństwie do uzależnień od innych substancji lub zaburzeń osobowości. Nie wymaga zatem dokumentowania jako notatka osobopoznawcza. Deklaracje osadzonych ulegają wielokrotnym zmianom związanym z np. chęcią zmiany celi mieszkalnej ze względów innych niż używanie artykułów tytoniowych, co może przełożyć się na charakter, poprawność i poziom merytoryczny wprowadzanych danych. W kwestii postulatu odbierania od skazanego pisemnego oświadczenia w sprawie używania lub nieużywania artykułów tytoniowych Dyrektor Generalny Służby Więziennej poinformował, że Służba Więzienna nie dysponuje możliwością wyegzekwowania oświadczenia w proponowanej formie, w sytuacji gdy skazany odmówi jego złożenia.