Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie dotacji dla niepublicznych szkół artystycznych.

Z informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli dotacji dla niepublicznych szkół artystycznych oraz nadzoru nad tymi szkołami wynika, że dotacje dla niepublicznych szkół artystycznych były znacząco zaniżane. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego miał być wielokrotnie informowany o tym fakcie zarówno przez Centrum Edukacji Artystycznej, jak i przez NIK, która stwierdzała podobne nieprawidłowości podczas kontroli przeprowadzanych na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Pomimo tego, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie zgłaszał Ministrowi Finansów dodatkowych potrzeb finansowych. W efekcie stan niezgodności utrzymywał się wiele lat. Ustawa o systemie oświaty przewiduje obowiązek wypłacenia dotacji, określa także ich minimalną wysokość. Zaniżanie kwot przeznaczonych na wsparcie niepublicznych placówek jest naruszeniem przepisów prawa niezależnie od powodów, dla których nastąpiło. Co istotne, szkoły niepubliczne nie miały możliwości zweryfikowania, czy kwota przekazanych im dotacji została prawidłowo wyliczona. Dotacje dla szkół niepublicznych są elementem polityki oświatowej państwa. Pozwalają na obniżenie czesnego, co powoduje, że nauka w szkołach niepublicznych jest dostępna dla większej grupy uczniów. Celem dotacji jest wsparcie szkół niepublicznych tak, by ich oferta faktycznie mogła konkurować z ofertą szkół publicznych, co służy zagwarantowaniu rodzicom konstytucyjnego prawa do wyboru szkoły innej niż publiczna, a także sprzyja utrzymaniu różnorodności kierunków i wysokiego poziomu nauczania. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie wyjaśnień w opisanej sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego (20.04.2015 r.) podkreśliła, że jednym z jej priorytetów jest rozwój systemu szkolnictwa artystycznego, a w konsekwencji umożliwienie dzieciom i młodzieży jak najpełniejszego dostępu do edukacji artystycznej. Problem udzielania niepublicznym szkołom artystycznym z uprawnieniami szkół publicznych dotacji w wysokości niepełnej w stosunku do określonej w systemie oświaty wynikał z niedoboru środków finansowych corocznie określonych dla szkolnictwa artystycznego ustawą budżetową w latach 2000-2014. Kontrola NIK dotyczyła jedynie szkół niepublicznych, jednak problemy wynikające z niedoboru środków finansowych miały również szkoły prowadzone przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, co skutkowało m.in. trudnościami w dochowaniu standardów związanych z wynagradzaniem pracowników określonych w przepisach Karty Nauczyciela czy prawa pracy. Od lat dziewięćdziesiątych wystąpiło w związku z tym zjawisko zadłużania się szkół prowadzonych przez Ministerstwo, co w konsekwencji spowodowało konieczność systematycznego spłacania zadłużenia. Kwestia dotowania szkół niepublicznych w niepełnej wysokości była wielokrotnie podnoszona przez przedstawicieli resortu kultury w latach poprzedzających okres kontroli NIK, w tym m.in. na forum komisji sejmowych, czy w wystąpieniach do kolejnych Marszałków Sejmu w ramach odpowiedzi na interpelacje czy zapytania posłów. Resort kultury wielokrotnie występował do Ministra Finansów o zwiększenie środków finansowych na kulturę, w tym także na potrzeby związane ze szkolnictwem artystycznym i niedoborem środków przeznaczonych na dotacje dla niepublicznych szkół artystycznych. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podjęło starania o dodatkowe środki finansowe pozwalające na wypłacanie w przyszłości dotacji w pełnej wysokości, jak również stałą współpracę z przedstawicielami niepublicznych szkół artystycznych.