Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie opłat abonamentowych.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wciąż wpływają liczne skargi dotyczące opłat abonamentowych. Skargi te dotyczą przede wszystkim podejmowanych przez operatora wyznaczonego jako wierzyciela oraz organy egzekucyjne czynności mających na celu doprowadzenie do realizacji ustawowego obowiązku uiszczania tych opłat. Jednak zarówno z treści skarg, jak i sprawozdania z działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za rok 2014 wynika, że obowiązujący system regulowania opłat abonamentowych nie ma charakteru powszechnego. Wręcz przeciwnie, jedynie stosunkowo niewielka liczba rzeczywistych użytkowników odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych uiszcza opłaty abonamentowe będące daniną publiczną przeznaczoną na cel ogólnospołeczny, jakim jest realizacja misji publicznej przez jednostki publicznej radiofonii i telewizji. Ten stan rzeczy, od wielu lat tolerowany przez władzę publiczną, musi być postrzegany przez osoby respektujące obowiązujący porządek prawny jako niesprawiedliwy i naruszający konstytucyjną zasadę powszechności ponoszenia ciężarów publicznych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o podjęcie pilnych prac legislacyjnych nad dostosowaniem obecnego systemu pobierania opłat abonamentowych do standardów konstytucyjnych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego (27.05.2015 r.) poinformowała, że Ministerstwo dostrzega problem związany z niewydolnością systemu finansowania mediów publicznych, dlatego podjęło szereg działań, które mają na celu zmianę obowiązujących przepisów. Na stronie internetowej Ministerstwa dostępny jest opracowany przez resort dokument pn. „Koncepcja zasad finansowania mediów publicznych”, który przedstawia możliwe warianty konstrukcji nowej opłaty audiowizualnej i systemu jej poboru, a także najważniejsze obszary, które należy zmienić przy projektowaniu nowego systemu finansowania mediów publicznych. Powołano również zespół roboczy ds. opracowania nowej ustawy o opłacie audiowizualnej. Obecnie trwają analizy, czy nowa opłata powinna być pobierana wraz z rachunkiem za energię elektryczną czy np. poprzez powiązanie jej z podatkiem dochodowym od osób fizycznych i prawnych. Opłata pobierana byłaby niezależnie od tego, czy w gospodarstwie domowym znajduje się odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny. Faktyczna powszechność opłaty mogłaby prowadzić do zmniejszenia jej wysokości. Wejście w życie ustawy, która całkowicie zmieni obowiązujący w Polsce model finansowania mediów publicznych wymaga wcześniejszego przygotowania podmiotów odpowiedzialnych za pobór opłaty audiowizualnej. Ustawa musi zostać poprzedzona odpowiednio długim okresem vacatio legis.
Niezależnie od powyższego Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego uczestniczy w pracach nad zmianą ustawy o opłatach abonamentowych, która ma szansę zostać uchwalona jeszcze w trakcie obecnej kadencji parlamentu. Projekt nowelizacji ma na celu zapobieżenie przymusowej egzekucji opłat abonamentowych od osób starszych, które ukończyły 75 lat. Osoby te są zwolnione z obowiązku uiszczania opłat abonamentowych, jednak powinny zgłosić ten fakt w urzędzie pocztowym. Zaprzestanie uiszczania opłat abonamentowych bez dokonania zgłoszenia skutkowało wszczynaniem postępowań egzekucyjnych. Senacki projekt ustawy zakłada udostępnienie Poczcie Polskiej S.A. danych ze zbioru PESEL, dzięki którym operator będzie mógł zweryfikować, czy abonent podlega zwolnieniom. Pozwoli to na wyeliminowanie problemu przymusowej egzekucji opłat od osób, które ukończyły 75 rok życia.