Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie wprowadzania przez gminy przepisów przyznających pierwszeństwo w rekrutacji do publicznych żłobków i przedszkoli dzieciom, które zostały poddane obowiązkowym szczepieniom z dnia 2015-06-01.

Adresat:
Minister Edukacji Narodowej
Sygnatura:
VII.7030.12.2015
Data sprawy:
2015-06-01
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie wprowadzania przez gminy przepisów przyznających pierwszeństwo w rekrutacji do publicznych żłobków i przedszkoli dzieciom, które zostały poddane obowiązkowym szczepieniom.

Jak wynika z doniesień medialnych oraz skarg napływających do Rzecznika Praw Obywatelskich, kolejne gminy wprowadzają lub rozważają wprowadzenie przepisów uzależniających przyjęcie do publicznych żłobków i przedszkoli od przedstawienia zaświadczenia o poddaniu dziecka obowiązkowym szczepieniom. Niektóre gminy rozważają wręcz ustanowienie regulacji całkowicie wykluczających możliwość przyjęcia do placówek oświatowych niezaszczepionego dziecka. Rzecznik nie kwestionuje zasadności obowiązku szczepień i nie ma wątpliwości, że ich upowszechnienie znacząco ograniczyło liczbę zachorowań na wiele groźnych dla życia chorób zakaźnych. Niemniej jednak należy pamiętać, że Konstytucja gwarantuje wszystkim równy i powszechny dostęp do nauki. Przepisy wskazujące grupę dzieci całkowicie pozbawionych prawa do ubiegania się o miejsce w publicznym przedszkolu wydają się naruszać istotę prawa do edukacji. Co istotne, zgodnie z postanowieniami Konstytucji ograniczenie w korzystaniu z konstytucyjnych wolności i praw może być ustanowione wyłącznie w ustawie, a nie w akcie prawa miejscowego. Dostęp do publicznych żłobków i przedszkoli nie powinien być uzależniony od arbitralnych i dyskryminacyjnych kryteriów. Warunki rekrutacji zostały zresztą jasno określone w konkretnych przepisach ustawy o systemie oświaty. Zgodnie z obecnym stanem prawnym wśród kryteriów naboru nie ma wymogu legitymowania się zaświadczeniem o odbyciu obowiązkowych szczepień. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o zajęcie stanowiska w opisywanej sprawie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2015-06-18
Opis odpowiedzi:
Minister Edukacji Narodowej (18.06.2015 r.) wyjaśniła, że przepisy prawa oświatowego w części dotyczącej przyjmowania do publicznych przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego, wśród kryteriów rekrutacyjnych nie wymieniają konieczności posiadania szczepień ochronnych. Wymóg posiadania obowiązkowych szczepień jako kryterium rekrutacji nie ma uzasadnienia. Minister zgodziła się ze stwierdzeniem, że wprowadzanie takiego wymogu przez niektóre gminy może stanowić ograniczenie w korzystaniu z konstytucyjnego prawa do równego dostępu do nauki. Kryteria brane pod uwagę podczas rekrutacji do przedszkoli nie powinny zastępować narzędzi służących do wyegzekwowania ustawowego obowiązku szczepienia.