Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie braku uprawnienia rodzica samotnie wychowującego dziecko do świadczenia rodzinnego.

Analiza przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych wskazuje na nierówne traktowanie osób samotnie wychowujących dziecko w dostępie do zasiłku rodzinnego, gdyż wyłącza z kręgu osób uprawnionych do uzyskania świadczenia tych samotnych rodziców, którzy prawo dziecka do alimentów od drugiego rodzica dokumentują np. ugodą sądową, zamiast wyroku sądu, a jednocześnie znajdują się w trudnej sytuacji materialnej warunkującej prawo do świadczeń rodzinnych. Celem zasiłku rodzinnego jest udzielenie rodzinie dysponującej niskimi dochodami wsparcia poprzez częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Zdaniem Rzecznika brak jest uzasadnienia do utrzymywania regulacji wykluczającej osoby dysponujące innym tytułem dotyczącym zobowiązania alimentacyjnego z prawa do ubiegania się o świadczenia rodzinne. Należałoby rozważyć możliwość wprowadzenia do ustawy o świadczeniach rodzinnych podstawy prawnej umożliwiającej uzyskanie prawa do zasiłku rodzinnego rodzicowi samotnie wychowującemu dziecko, który dysponuje innym niż wyrok sądu dokumentem poświadczającym ustalenie zobowiązania alimentacyjnego drugiego rodzica względem dziecka. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w kwestii zmiany kwestionowanej regulacji prawnej.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Pracy i Polityki Społecznej (12.08.2015 r.) poinformował, że w jego ocenie nie ma konieczności zmiany przepisów obowiązujących w omawianym zakresie. Zgodnie z założeniami ustawodawcy, zasiłek rodzinny jest przyznawany dopiero po wyczerpaniu dochodzenia świadczeń alimentacyjnych od drugiego z rodziców. Natomiast użyte w ustawie o świadczeniach rodzinnych sformułowanie o zasądzonym świadczeniu alimentacyjnym nie oznacza, że jedynie uzyskanie orzeczenia sądowego w formie wyroku może zostać uznane za spełnienie przesłanki warunkującej możliwość przyznania zasiłku rodzinnego osobie samotnie wychowującej dziecko. Przepisy dotyczące warunków przyznawania zasiłku rodzinnego nie wyłączają z kręgu osób uprawnionych do tego świadczenia samotnych rodziców, którzy prawo dziecka do alimentów potwierdzą na przykład postanowieniem sądu o zatwierdzeniu ugody czy zatwierdzoną przez sąd ugodą zawartą przed mediatorem. Sposób i tryb postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych, w tym wzory wymaganych w tych postępowaniach wniosków, zaświadczeń i dokumentów reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej.