Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w sprawie tegorocznych egzaminów maturalnych.

Do Rzecznika wpływają liczne skargi absolwentów szkół ponadgimnazjalnych, którzy w tym roku przystąpili do egzaminu maturalnego na zasadach obowiązujących w poprzednich latach. W tej grupie znajdują się tegoroczni absolwenci techników oraz osoby, które ponownie przystąpiły do egzaminu maturalnego. Jak wynika z uzyskanych informacji, egzamin z chemii na poziomie rozszerzonym znacząco różnił się od egzaminu, do którego przystąpili tegoroczni absolwenci liceów. Skutkiem tych różnic jest nieporównywalność wyników uzyskiwanych przez dwie grupy zdających. W sytuacji gdy wyniki egzaminów maturalnych są jedynym kryterium naboru na większość kierunków studiów, wszelkie różnice w zasadach przeprowadzania egzaminów mogą skutkować naruszeniem konstytucyjnej gwarancji równego dostępu do nauki. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o poinformowanie, czy podczas przygotowywania arkuszy egzaminacyjnych było brane pod uwagę kryterium porównywalności wyników w sposób zapewniający poszanowanie standardów konstytucyjnych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (03.08.2015 r.) wyjaśnił, że egzamin maturalny w nowej formule został przeprowadzony po raz pierwszy, jako egzamin obowiązkowy, w 2005 r. Przystąpili do niego wówczas absolwenci liceum ogólnokształcącego, a wyniki, jakie uzyskali za egzaminy z poszczególnych przedmiotów stanowiły kryterium przyjęcia do szkół wyższych. W 2006 r. do egzaminu w nowej formule przystąpili po raz pierwszy absolwenci techników, ze względu na różnice w czasie trwania kształcenia w poszczególnych typach szkół ponadgimnazjalnych. Reforma systemu egzaminacyjnego w szkołach ponadgimnazjalnych, która rozpoczęła się w 2015 r., stanowi niejako powtórzenie sytuacji z lat 2005 - 2006. W tym roku do egzaminu maturalnego na nowych zasadach przystąpili absolwenci liceum ogólnokształcącego, w 2016 r. przystąpią do niego po raz pierwszy również absolwenci technikum. Absolwenci liceum ogólnokształcącego sprzed 2015 r., którzy w 2015 r. chcieli podwyższyć wynik egzaminu uzyskany z danego przedmiotu w latach ubiegłych, mogli przystąpić do tego egzaminu na podstawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania egzaminu maturalnego. Zasada ta dotyczyła również egzaminu maturalnego z chemii na poziomie rozszerzonym. W procesie przygotowywania arkusza w „nowej” formule oraz arkusza w „starej” formule, brane było pod uwagę kryterium porównywalności obu arkuszy. Dołożono wszelkich starań, aby pomimo różnic programowych stworzyć narzędzia w maksymalnym stopniu podobne, choć zachowujące typowe dla obu formuł cechy, a także, aby wyniki egzaminu w 2015 r. nie odbiegały od wyników egzaminu w latach ubiegłych. Wyniki, jakie uzyskali zdający, którzy przystąpili do egzaminu w maju 2015 r. wskazują, że oba narzędzia zostały przygotowane prawidłowo. Zdający, którzy przystąpili do egzaminu maturalnego z chemii w „starej” formule, uzyskali średnio wyższe wyniki za zadania sprawdzające poziom opanowania zagadnień z działów chemii, których nie przewiduje już nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego, w efekcie czego nie są one również ujęte w arkuszach egzaminacyjnych w „nowej” formule. Nowa podstawa programowa nie obejmuje działów takich jak: elektrochemia, termochemia, promieniontrwórczość i reakcje jądrowe, kinetyka chemiczna. Brak zadań z tych działów w arkuszu w „nowej” formule wywołał wrażenie, że stopień trudności arkusza w „starej” formule jest wyższy. Wniosek taki pomija jednak poziom złożoności zadań: arkusz w „nowej” formule w większym zakresie sprawdza opanowanie umiejętności złożonych. Wymagania stawiane zdającym odnoszą się częściowo do innych treści, ale nie są mniejsze. Centralna Komisja Egzaminacyjna oraz okręgowe komisje egzaminacyjne, wraz ze współpracującymi z tymi instytucjami ekspertami, recenzentami, dokładają wszelkich starań, aby przygotowywać narzędzia egzaminacyjne możliwie najwyższej jakości, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w trosce o dobro zdających oraz przekazanie szkołom wyższym rzetelnych wyników egzaminacyjnych.