Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej w sprawie zasad ewakuacji osób z niepełnosprawnością osadzonych w jednostkach penitencjarnych.

Przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji działający na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dokonują wizytacji prewencyjnych zakładów karnych i aresztów śledczych. Z dotychczasowych ustaleń wizytujących wynika, że w części wizytowanych jednostek penitencjarnych nie zostały przyjęte żadne zasady ewakuacji osób z niepełnosprawnością lub opisano je w instrukcjach bezpieczeństwa w sposób bardzo ogólnikowy. W ocenie Dyrektora Generalnego Służby Więziennej wystarczające jest ogólne odniesienie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, sporządzanych przez kierowników poszczególnych jednostek penitencjarnych, do wszystkich osób znajdujących się w ewakuowanych budynkach, w tym również do osób z niepełnosprawnością. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji dokumentacja ta jest uzgadniana z właściwymi komendantami Państwowej Straży Pożarnej i po uzyskaniu ich akceptacji traktowana jest jako zgodna z obowiązującym w tym zakresie stanem prawnym. Wątpliwości Rzecznika budzi uznanie, że organizacja ewakuacji osób z niepełnosprawnością przebiega w identyczny sposób jak osadzonych pełnosprawnych. Większość jednostek penitencjarnych nie ma udogodnień pozwalających na samodzielne przemieszczanie się osób z niepełnosprawnością ruchową, zwłaszcza między kondygnacjami, czy sygnalizacji alarmowych dla osób niesłyszących i ścieżek fakturowych dla osób niewidzących. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej (20.08.2015 r.) wyjaśnił, że nie wszystkie przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie obejmują zakłady karne i areszty śledcze w zakresie budynków kategorii zagrożenia ludzi ZL V (budynki zamieszkania zbiorowego). Już choćby z tego względu ochrona przeciwpożarowa tego typu obiektów, szczególnie w zakresie ewakuacji, musi opierać się na specyficznych procedurach ewakuacyjnych. Chociaż w więzieniu czy w areszcie śledczym mogą być osadzone osoby o ograniczonej zdolności ruchowej, nadal nie zmienia to zasadniczej kwalifikacji obiektu do kategorii zagrożenia ludzi ZL V, za czym idą określone wymagania w zakresie długości i szerokości dróg ewakuacyjnych. Nie może być tu mowy o zmianie kwalifikacji takiego obiektu do kategorii zagrożenia ludzi ZL II, co pozwalałoby na sformułowanie przez organy Państwowej Straży Pożarnej dodatkowych wymagań w zakresie ewakuacji na wypadek pożaru w drodze administracyjno-egzekucyjnej.
Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej nie spoczywa na organach Państwowej Straży Pożarnej, a na właścicielu budynku, obiektu budowlanego lub terenu bądź na faktycznie władającym budynkiem, obiektem budowlanym lub terenem. W przypadku zakładów karnych i aresztów śledczych ich dyrektorzy, zapewniając ochronę przeciwpożarową zarządzanych obiektów, są obowiązani zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie m.in. bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji. W tym zakresie dyrektorzy zakładów karnych i aresztów śledczych na mocy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów zapewniają i wdrażają instrukcję bezpieczeństwa pożarowego, która w przypadku obiektów zlokalizowanych na terenach zakładów karnych i aresztów śledczych może stanowić część planu ochrony lub działań ratowniczych.