Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie warunków wpisu na listy doradców rolnych.

Analiza nowej ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 prowadzi do wniosku, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wzięło pod uwagę sugestie Rzecznika przy tworzeniu nowych rozwiązań prawnych. Kwestie związane z wpisem na listy doradców rolnych, doradców rolnośrodowiskowych, ekspertów przyrodniczych oraz doradców leśnych zostały bowiem uregulowane na poziomie ustawy, co odpowiada standardom konstytucyjnym. Wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy może być ograniczana tylko za pomocą ustawy. Jednym z wymogów, jakie trzeba spełnić, aby zostać wpisanym na listę doradców rolnych jest wymóg niekaralności osoby ubiegającej się o wpis. Starając się o wpis na listę doradców rolnych nie można być skazanym prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Wątpliwości Rzecznika co do wprowadzonych wymogów nie wiążą się z samym wymogiem niekaralności, tylko z przyjęciem tak szerokiego zakresu niekaralności. Uzależnianie wpisu na listę doradców rolnych od wykazania braku skazania za każde umyślne przestępstwo, w tym nie związane z charakterem wykonywanego zawodu, wydaje się rozwiązaniem zbyt daleko idącym. Wątpliwości dotyczą także przepisu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r., zgodnie z którym skreśla się z listy osobę wpisaną na listę na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów m. in. gdy zostanie skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Kwestia niekaralności jest nie tylko wymogiem wpisu na listy doradców rolnych, ale skazanie za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe staje się podstawą do wykreślenia z list doradców rolnych. Konstytucyjne prawa i wolności nie mają charakteru absolutnego, jednak istotny jest tryb wprowadzenia danego ograniczenia oraz zasadność jego przyjęcia. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi (15.02.2016 r.) wskazał, że wykonywanie zadań związanych z udzielaniem wsparcia w prowadzeniu gospodarstwa, a w szczególności ze świadczeniem pomocy w sporządzeniu dokumentów niezbędnych do uzyskania środków finansowych z Unii Europejskiej wiąże się z dostępem do danych wrażliwych. Z tych względów, w opinii Ministerstwa doradca powinien być nie tylko osobą o nieposzlakowanej opinii, ale również osobą, która nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Przy tworzeniu obowiązujących przepisów dotyczących kwalifikacji kandydatów na doradców rolnych uwzględniono wymagania określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 1306/13 z dnia 17 grudnia 2013 r.