Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie przeszukań w pomieszczeniach Straży Granicznej przeznaczonych dla osób zatrzymanych.

Podczas wizytacji prewencyjnych w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych Straży Granicznej, przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji badali zagadnienie przeszukań zatrzymanych. Osoba zatrzymana podlega szczegółowemu sprawdzeniu zgodnie z regulaminem stanowiącym załącznik do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przedstawiciele KMP zwracają uwagę, że zakres czynności realizowanych przez funkcjonariuszy Straży Granicznej, w tym możliwość rozebrania do naga osoby zatrzymanej, przybierająca formę kontroli osobistej, powoduje, że nie mogą one być podejmowane na podstawie aktu podustawowego. Tak głęboka ingerencja w prawo do prywatności może wynikać tylko z przepisów ustawy i może być ustanowiona tylko w określonych sytuacjach. Kwestia kontroli osobistych w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych nie została uregulowana w ustawie o Straży Granicznej, mimo iż zagadnienie to było sygnalizowane w raportach przedstawicieli Krajowego Mechanizmu Prewencji. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o podjęcie działań legislacyjnych w przedstawionym zakresie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Spraw Wewnętrznych (27.10.2015 r.) wyjaśnił, że wobec cudzoziemca umieszczonego w pomieszczeniu Straży Granicznej lub Policji przeznaczonym dla osób zatrzymanych, stosownie do ustawy o cudzoziemcach stosuje się przepisy rozdziału 2 tej ustawy zatytułowanego Pobyt cudzoziemców w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla cudzoziemców w zakresie, w jakim dotyczą one pobytu w areszcie dla cudzoziemców. Tym samym przepis ustawy o cudzoziemcach zawarty w rozdziale 2 tej ustawy znajduje zastosowanie także w odniesieniu do pomieszczeń Straży Granicznej dla osób zatrzymanych, stanowiąc w przypadku czynności sprawdzenia cudzoziemców umieszczonych w takich pomieszczeniach podstawę normatywną wyrażoną w ustawie. Powyższe odpowiada konstytucyjnym wymogom w zakresie hierarchicznej rangi przepisów prawa formułujących dopuszczalne z punktu widzenia Konstytucji RP ograniczenia w sferze konstytucyjnych praw i wolności jednostki. Jednocześnie Minister poinformował, że czynność sprawdzenia osób zatrzymanych dokonywana przez funkcjonariuszy SG w celu odebrania przedmiotów, ma miejsce wyłącznie w przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa. Minister wskazał ponadto, że zgodnie z ustawą o Straży Granicznej funkcjonariusze w toku wykonywania czynności służbowych mają obowiązek respektowania godności oraz przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.