Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie dostępu do adwokata osób nieletnich umieszczonych w policyjnych izbach dziecka z dnia 2015-11-30.

Adresat:
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
Sygnatura:
KMP.573.20.2015
Data sprawy:
2015-11-30
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół "Krajowy Mechanizm Prewencji"
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie dostępu do adwokata osób nieletnich umieszczonych w policyjnych izbach dziecka.

Obowiązujące przepisy nie gwarantują obligatoryjnego dostępu do adwokata osobom nieletnim umieszczonym w policyjnych izbach dziecka, co stanowi naruszenie ich prawa do obrony. Zgodnie z zapisami ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich można zatrzymać, a następnie umieścić w policyjnej izbie dziecka nieletniego, co do którego istnieje uzasadnione podejrzenie, że popełnił czyn karalny, jest to konieczne ze względu na okoliczności sprawy i zachodzi uzasadniona obawa ukrycia się nieletniego, zatarcia śladów popełnionego czynu albo gdy nie można ustalić jego tożsamości. Zatrzymanego nieletniego informuje się o przyczynach zatrzymania, przysługujących mu prawach, a także – na jego żądanie – umożliwia się nawiązanie kontaktu z rodzicem, opiekunem lub adwokatem. Regulamin Pobytu w Policyjnej Izbie Dziecka, będący załącznikiem do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych, przewiduje możliwość odwiedzin rodziców, obrońcy lub opiekuna, ale tylko za zgodą sądu, kierownika izby lub policjanta prowadzącego sprawę. W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich konieczna jest zmiana przepisów Regulaminu w sposób gwarantujący nieletniemu umieszczonemu w policyjnej izbie dziecka niezwłoczną pomoc adwokata. Postulat ten wydaje się istotny również z powodu ustaleń Komitetu Praw Dziecka ONZ, który wskazał na przypadki dokonywania czynności procesowych z udziałem dzieci, składania przez nie oświadczeń i podpisywania dokumentów, bez obecności prawnika lub innej zaufanej osoby towarzyszącej, mimo wymogów określonych w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z prośbą o podjęcie działań w celu zmiany kwestionowanych przepisów.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2016-01-08
Opis odpowiedzi:
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji (08.01.2016 r.) podzielił argumenty wskazane w wystąpieniu Rzecznika. Przepis regulaminu pobytu w policyjnej izbie dziecka, który uzależnia odwiedziny obrońcy od uzyskania zgody sądu, kierownika izby lub policjanta prowadzącego sprawę, nie ma uzasadnienia w kontekście przysługujących nieletniemu gwarancji procesowych w zakresie prawa do obrony. Jednocześnie, należałoby utrzymać rozwiązania zapewniające zachowanie niezbędnego porządku organizacyjnego w policyjnych izbach dziecka. Wizyta obrońcy w izbie powinna zostać poprzedzona wcześniejszym uzgodnieniem terminu z sądem lub organem prowadzącym postępowanie. Minister zadeklarował, że podległy mu resort zainicjuje działania na rzecz zmiany kwestionowanego przepisu regulaminu. Zaznaczył ponadto, że prawo nieletnich do obrony jest w pełni zagwarantowane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich.