Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych w sprawie wykluczania z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego firm wyzyskujących pracowników.

W ocenie Rzecznika brakuje mechanizmów pozwalających na skuteczne wykluczenie firmy wyzyskującej pracowników z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zjawisko to stanowi poważny problem społeczny, który dotychczas nie spotkał się z należytą reakcją właściwych organów i instytucji. Wprawdzie przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych wykluczają z postępowania o udzielenie zamówienia wykonawców zalegających z opłatami podatków i składek na ubezpieczenie społeczne, to jednak w praktyce okazuje się, że przyjęte rozwiązanie nie jest w pełni skuteczne i niemożliwe do obejścia. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie opinii o usprawnieniu procedury wykluczania firm wyzyskujących pracowników z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i efektywności działań inspekcji pracy w tym zakresie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Prezes Urzędu Zamówień Publicznych w piśmie z 8 kwietnia 2016 r. wskazała, m.in. na wydane przez Radę Ministrów „Zalecenia w sprawie stosowania przez administrację rządową klauzul społecznych”. Zobowiązano w nich kierowników jednostek administracji rządowej do analizowania możliwości zastosowania klauzul społecznych we wszystkich postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego.
Prezes poinformowała, że obecnie trwają prace nad zmianą ustawy Prawo zamówień publicznych, mające na celu m.in. wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady. Projekt ustawy został 24 marca 2016 r. skierowany do Sejmu. Przewiduje on w szczególności obowiązek wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego osoby fizycznej, która została prawomocnie skazana za przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, a także obowiązek wykluczenia wykonawcy, wobec którego wydano prawomocny wyrok sądu lub ostateczną decyzję administracyjną o zaleganiu z uiszczaniem podatków, opłat, składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Projekt ustawy zakłada także zmianę postanowień ustawowych dotyczących rażąco niskiej ceny. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt albo ich istotne części składowe wydają się rażąco niskie, to zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień dotyczących w szczególności wyliczenia ceny lub kosztu w odniesieniu do minimalnego wynagrodzenia za pracę i przepisów zabezpieczenia społecznego.
Planowane jest również wprowadzenie obowiązku określenia w opisie przedmiotu zamówienia na usługi albo roboty budowlane wymagań zatrudnienia osób wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności na podstawie umowy o pracę.