Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zróżnicowanego wieku uprawniającego do zawarcia małżeństwa z dnia 2015-12-01.

Adresat:
Minister Sprawiedliwości
Sygnatura:
IV.501.12.2015
Data sprawy:
2015-12-01
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zróżnicowanego wieku uprawniającego do zawarcia małżeństwa.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich przewidziana w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym możliwość wyrażenia przez sąd opiekuńczy zgody na zawarcie małżeństwa wobec kobiety, która ukończyła lat szesnaście, nie zaś wobec mężczyzny, może być oceniana jako dyskryminująca ze względu na płeć oraz naruszająca prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Zastanowienia wymaga także, czy przepisy prawa krajowego w ogóle powinny przewidywać możliwość wyrażenia przez sąd zgody na zawarcie związku małżeńskiego osobom poniżej osiemnastego roku życia. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie, a także rozważenie zmiany przepisów poprzez rozszerzenie możliwości uzyskania zezwolenia sądu na zawarcie małżeństwa w wieku szesnastu lat na mężczyzn albo ustanowienie jednolitego dla wszystkich wieku małżeńskiego w wysokości osiemnastu lat.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2016-01-13
Opis odpowiedzi:
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (13.01.2016 r.) zapewnił, że kwestia zmiany przepisów dotyczących wieku zawarcia związku małżeńskiego zostanie wzięta pod uwagę przy najbliższej większej nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Zagadnienie przedstawione w wystąpieniu Rzecznika było rozważane przez Sejm IV kadencji w 2004 roku. Wówczas, wbrew rekomendacji Komisji Nadzwyczajnej ds. Zmian w Kodyfikacjach, odrzucono rządową propozycję zmiany przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, która przewidywała, że sąd opiekuńczy może zezwolić na zawarcie małżeństwa osobie (bez względu na płeć), która ukończyła 16 lat, jeżeli drugi z małżonków był pełnoletni. Wobec tej propozycji zdecydowany sprzeciw zgłosił również Rzecznik Praw Dziecka.
Jednocześnie Podsekretarz Stanu wskazał na uregulowania prawa międzynarodowego, w tym na zalecenie w sprawie najniższego wieku małżeńskiego przygotowane wspólnie przez Komitet Praw Dziecka oraz Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet. Oba Komitety rekomendują zrównanie wieku małżeńskiego kobiet i mężczyzn do poziomu 18 lat oraz odejście od wydawania zezwoleń na zawarcie małżeństwa w innym wieku jako wyjątków od tej zasady.