Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego klauzuli sumienia z dnia 2015-12-14.

Adresat:
Minister Zdrowia
Sygnatura:
VII.812.5.2014
Data sprawy:
2015-12-14
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego klauzuli sumienia.

Konstytucyjnym obowiązkiem władz publicznych jest zapewnienie równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Zgodnie z rezolucją Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w sprawie klauzuli sumienia w ramach legalnej opieki medycznej, państwo jest odpowiedzialne za zagwarantowanie poszanowania wolności myśli, sumienia i wyznania pracowników służby zdrowia, a jednocześnie za zapewnienie pacjentom dostępu do zgodnych z prawem świadczeń zdrowotnych bez zbędnej zwłoki. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca uwagę na fakt, że Trybunał Konstytucyjny zakwestionował w wyroku z dnia 7 października 2015 r. w sprawie o sygn. K 12/14 przepis ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty w zakresie, w jakim nakłada na lekarza powstrzymującego się od wykonania świadczenia zdrowotnego niezgodnego z jego sumieniem obowiązek wskazania realnych możliwości uzyskania takiego świadczenia u innego lekarza lub w innym podmiocie leczniczym. Zdaniem Trybunału ustawodawca powinien zastosować inne, bardziej efektywne sposoby informowania pacjenta o realnej możliwości uzyskania świadczenia zdrowotnego. Od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału nie określono mechanizmu, który pozwoli pacjentowi uzyskać informację, gdzie może realnie uzyskać świadczenie zdrowotne, którego wykonanie zostało mu odmówione z powołaniem się przez lekarza na klauzulę sumienia. Istniejący stan prawny stanowi zagrożenie dla realizacji praw pacjenta zagwarantowanych w Konstytucji. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o podjęcie odpowiednich działań legislacyjnych.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2016-01-07
Opis odpowiedzi:
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia (07.01.2016 r.) stwierdził w odpowiedzi, że przepis ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty dotyczący klauzuli sumienia utracił swą moc obowiązującą z dniem 16 października 2015 r., w zakresie wynikającym z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 2015 r. W pozostałym zakresie przepis ten obowiązuje i może być nadal stosowany. Oznacza to, że lekarz może powołać się na klauzulę sumienia w innych przypadkach niecierpiących zwłoki, ale nie wtedy gdy zwłoka w udzieleniu pomocy lekarskiej mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia.