Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie kosztów postępowania w sprawach o wykroczenia.

W razie umorzenia postępowania z powodu przedawnienia karalności w sprawach o wykroczenia wszczętych przez oskarżyciela posiłkowego, koszty postępowania ponosi oskarżyciel posiłkowy. W ocenie Rzecznika przyjęte rozwiązanie nie spełnia standardów konstytucyjnych, zwłaszcza w sytuacji gdy przedawnienie karalności spowodowane jest przewlekłością działań organów procesowych. Trudno wówczas mówić o sprawiedliwym procesie i zachowaniu zasady równości wobec prawa. Trybunał Konstytucyjny orzekł w 2005 roku o niekonstytucyjności analogicznej regulacji zawartej w kodeksie postępowania karnego. W konsekwencji wyroku Trybunału znowelizowano k.p.k. dodając przepis stanowiący, że w razie umorzenia postępowania w sprawach z oskarżenia prywatnego sąd może orzec, że koszty procesu ponosi oskarżony lub Skarb Państwa. Podobne rozwiązanie powinno znaleźć się w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia. W 2014 roku Minister Sprawiedliwości w pełni podzielił pogląd RPO. Z przekazanych wówczas informacji wynikało, że prace nad zmianą przepisów prowadziła Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości z prośbą o przedstawienie informacji o podjętych pracach legislacyjnych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Sprawiedliwości zgodził się w piśmie z dnia 9 marca 2016 r. ze stanowiskiem Rzecznika o konieczności dostosowania unormowań Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia do standardów konstytucyjnych. Dodał, że zasady ponoszenia kosztów postępowania w sprawach o wykroczenia powinny być tożsame z tymi, które obowiązują w sprawach karnych. Zgodnie z nowelizacją przepisów Kodeksu postępowania karnego z 2006 r., w razie umorzenia postępowania w sprawach z oskarżenia prywatnego sąd może orzec, że koszty procesu ponosi oskarżony lub Skarb Państwa. W ocenie Ministra zmiany w postępowaniu w sprawach o wykroczenia powinny zostać wpisane w kompleksową reformę. Prace w tym zakresie zostaną podjęte w przyszłości przez nową Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego.