Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Przewodniczącego KK NSZZ "Solidarność" w sprawie praw osób zatrudnionych do zrzeszania się w związkach zawodowych.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Przewodniczących trzech największych central związkowych o przedstawienie stanowiska w kwestii zagwarantowania możliwości zrzeszania się w związkach zawodowych osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych oraz samozatrudnionym.

Jednym z priorytetów Rzecznika jest zapewnienie odpowiedniej ochrony pracy osobom zatrudnionym, niebędącym pracownikami. Również obecny Rząd zapowiedział szereg działań wobec zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, które pozostają zbieżne z postulatami Rzecznika Praw Obywatelskich.

W dniu 14 października 2015 r. Rzecznik wystąpił do Prezesa Rady Ministrów o wprowadzenie mechanizmów ochrony wykonywania zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych i rozszerzenie kompetencji Państwowej Inspekcji Pracy o nadzór i kontrolę nad wykonywaniem takiego zatrudnienia. Natomiast w wystąpieniu z dnia 20 stycznia 2016 r. do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzecznik wskazał na potrzebę zmiany przepisów ustawy o związkach zawodowych w celu wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 czerwca 2015 r. w sprawie K 1/13. W świetle tego orzeczenia wolność zrzeszania się ma charakter powszechny, a więc przysługuje wszystkim zatrudnionym.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego umożliwia związkom zawodowym, po uprzednim dostosowaniu statutów, zachęcanie osób zatrudnionych, niebędących pracownikami, do tworzenia organizacji związkowych lub przystępowania do istniejących struktur związkowych. W dalszej kolejności działania te muszą znaleźć odpowiednią podstawę w zmienionych przepisach.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

W odpowiedzi z 10 marca 2015 r. Przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” poinformował, że NSZZ „Solidarność” od wielu lat zabiega o zmiany legislacyjne w pełni gwarantujące niezbywalne prawo do zrzeszania się. W myśl Statutu NSZZ „Solidarność” jego członkami mogą być już obecnie osoby czerpiące środki utrzymania z pracy wykonywanej na innej podstawie prawnej niż stosunek pracy. NSZZ „Solidarność” uznaje wolność koalicji związkowej wszystkich osób pracujących za jedno z podstawowych praw człowieka.
Komitet Wolności Związkowych Międzynarodowej Organizacji Pracy, po otrzymaniu skargi NSZZ „Solidarność” zwrócił się w marcu 2012 r. do polskiego Rządu o podjęcie niezbędnych kroków w celu zapewnienia, by wszystkim osobom zatrudnionym, bez jakiegokolwiek rozróżnienia, łącznie z osobami samozatrudnionymi oraz zatrudnionymi na podstawie umów cywilnoprawnych, przyznano prawo tworzenia i przystępowania do organizacji związkowych. Zalecenia MOP stały się podstawą dalszych działań podejmowanych przez krajowe organizacje związkowe w celu realizacji jednego z podstawowych praw związkowych. Trybunał Konstytucyjny w wyroku w sprawie K 1/13 potwierdził stanowisko Międzynarodowej Organizacji Pracy.
10 marca 2015 r. NSZZ „Solidarność” zwrócił się w tej sprawie do Prezes Rady Ministrów oraz Przewodniczącego Rady Europejskiej. Niestety do tej pory nie podjęto prac nad odpowiednim dostosowaniem obowiązujących regulacji prawnych dotyczących wolności związkowych.
Przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” poinformował również, że w Genewie w dniach 10-24 marca 2016 r. odbędzie się 26. Sesja Rady Administracyjnej MOP, na której powinna zostać rozpatrzona skarga NSZZ „Solidarność” z dnia 14 stycznia 2015 r. (przypadek 3.111) odnośnie do ograniczanego w Polsce prawa do strajku. NSZZ „Solidarność” wskazuje w niej m.in. na problem strony sporu zbiorowego. Dla osób na umowach cywilnoprawnych stroną sporu zbiorowego nie może być pracodawca, jak wskazuje się w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Ewentualne pozytywne rekomendacje MOP w kwestiach wskazanych w skardze, podobnie jak w przypadku skargi z 2011 r., mogą mieć ogromne znaczenie dla zakresu wprowadzanych zmian dotyczących praw osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych i samozatrudnionych.