Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie edukacji dzieci należących do mniejszości narodowych i etnicznych.

Rzecznik otrzymuje sygnały o trudnościach w nauczaniu języków mniejszości narodowych i etnicznych, a także historii, geografii i kultury mniejszości. Sytuacja ta wynika przede wszystkim z ograniczonego dostępu do podręczników i materiałów edukacyjnych przeznaczonych dla tej grupy uczniów, które byłyby dostosowane do aktualnej podstawy programowej.

Ponadto RPO zwraca uwagę na kwestię nauczania dzieci obywateli Ukrainy, mieszkających w Polsce. Liczba migrantów z Ukrainy, którzy decydują się osiedlić w naszym kraju, stale rośnie. Konieczne są więc nowe rozwiązania, które umożliwią dzieciom ukraińskim naukę języka ojczystego razem z dziećmi polskimi należącymi do mniejszości ukraińskiej. Wspólna nauka służyłaby wzajemnej integracji i pozwalałaby na wykorzystanie dotychczasowych osiągnięć nauczycieli uczących dzieci należące do mniejszości ukraińskiej.

Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie oceny obecnego systemu wydawania i dystrybucji podręczników dla uczniów należących do mniejszości narodowych, a także o analizę możliwości wspólnego nauczania wybranych przedmiotów dla uczniów należących do mniejszości ukraińskiej oraz dzieci cudzoziemców pochodzących z Ukrainy.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Ministerstwo Edukacji Narodowej wyjaśniło w odpowiedzi z 1 marca 2016 r., że zgodnie z ustawą o systemie oświaty, corocznie finansuje podręczniki i książki pomocnicze do kształcenia uczniów w zakresie niezbędnym do podtrzymywania poczucia ich tożsamości narodowej, etnicznej i językowej. Ministerstwo podejmuje stosowne działania wspólnie z przedstawicielami poszczególnych mniejszości oraz współpracującymi z nimi wydawcami. Finansowane są podręczniki, które na podstawie pozytywnych opinii rzeczoznawców zostały dopuszczone do użytku szkolnego. Szkoły otrzymują egzemplarze podręczników zakupionych przez Ministerstwo za pośrednictwem kuratoriów oświaty, a następnie udostępniają je bezpłatnie uczniom poprzez biblioteki szkolne.

Wersie elektroniczne podręczników i książek pomocniczych dla mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługujących się językiem regionalnym, sfinansowane przez MEN, są zamieszczane na portalu edukacyjnym Scholaris do nieodpłatnego wykorzystania przez uczniów i nauczycieli oraz inne zainteresowane osoby.

Na Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych została powołana grupa robocza do spraw podręczników dla mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego. W latach 2014-2015 odbyły się cztery spotkania grupy roboczej, w wyniku których sporządzono harmonogram wydawania podręczników.

W przypadku podręczników do języka ukraińskiego nie zgłoszono żadnego planu wydawniczego. Ministerstwo Edukacji Narodowej zamierza pozyskać autorów podręczników do nauki języka ukraińskiego w ramach umów zawieranych ze szkołami wyższymi lub w ramach konkursów na opracowanie podręczników.