Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie kar aresztu za jazdę bez biletu, niewspółmiernych do przewinienia.

Za jazdę środkami komunikacji miejskiej bez biletu można trafić do aresztu, w przypadku niezapłacenia wcześniej nałożonych kar pieniężnych. Kara aresztu może grozić również w przypadku innego rodzaju wyłudzeń, np. niezapłacenia rachunku za posiłek lub napój w restauracji bądź za przejazd taksówką.

W ocenie Rzecznika przyjęta w kodeksie wykroczeń sankcja w postaci kary aresztu za popełnienie tego rodzaju czynów, o niedużej społecznej szkodliwości, nie znajduje uzasadnienia. Wystarczającą karą za popełnienie tego wykroczenia (tzw. szalbierstwa) jest grzywna lub kara ograniczenia wolności polegająca na wykonywaniu nieodpłatnej pracy na cele społeczne, np. na rzecz pokrzywdzonych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w odpowiedzi z 25 marca 2016 r. wyjaśnił, że sankcje karne za wykroczenie szalbierstwa zostały określone poprawnie i nie wymagają zmiany. Omawiane wykroczenie co do zasady cechuje się niedużym ładunkiem społecznej szkodliwości, jednak nie sposób wykluczyć, że określone stany faktyczne odznaczać się będą (choćby ze względu na wartość wyłudzonego mienia, czas lub sposób działania sprawcy) znacznym stopniem społecznej szkodliwości. Dlatego w ocenie Podsekretarza Stanu obowiązującą gradację kar (areszt, ograniczenie wolności lub grzywna) należy uznać za zasadną. Ponadto ustawodawca w części ogólnej kodeksu wykroczeń przewidział szereg instytucji, które ograniczają możliwość orzeczenia za wykroczenie kary aresztu.