Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie trudności z zatrudnianiem w Polsce lekarzy obcokrajowców spoza Unii Europejskiej.

W Polsce brakuje lekarzy specjalistów, co przekłada się na utrudnienia w dostępie pacjentów do leczenia. Z raportu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) Health at a Glance opublikowanego w 2015 r. wynika, że w 2014 r. w Polsce przypadało statystycznie 2,2 praktykującego lekarza na 1000 mieszkańców, a więc znacznie poniżej średniej w krajach OECD, która wynosi 3,3. Dane Naczelnej Izby Lekarskiej wskazują ponadto, że średni wiek lekarza specjalisty wykonującego zawód to około 55 lat.

Sytuację mogłoby poprawić zatrudnienie lekarzy specjalistów z zagranicy, jednak ich zdaniem w Polsce brakuje programu zatrudniania lekarzy obcokrajowców, który zachęcałby zagranicznych specjalistów do wykonywania zawodu w naszym kraju. Według danych OECD lekarzy specjalistów z zagranicy pracuje w Polsce tylko 1,8 proc., podczas gdy średnia OECD wynosi 17,3.

Rzecznik Praw Obywatelskich wziął udział w otwartej debacie pt. „Lekarze do leczenia” zorganizowanej w dniu 23 lutego 2016 r. przez Centrum Wielokulturowe w Warszawie i Biuro Polityki Zdrowotnej Urzędu m. st. Warszawy. Tematem debaty była sytuacja lekarzy specjalistów przyjeżdżających do Polski spoza Unii Europejskiej.

Lekarze obcokrajowcy wskazywali, że stawiane im wymogi uzyskania prawa do wykonywania zawodu lekarza zobowiązują ich nieomal do powtórnego kształcenia w zawodzie. Problem dotyczy przede wszystkim osób, które ukończyły studia poza granicami Unii Europejskiej, a następnie przez wiele lat zdobywały tam doświadczenie zawodowe (m. in. obywateli Ukrainy, Kazachstanu i innych krajów byłego ZSRR, w tym także osób z Kartą Polaka).

Osoby te często przez wiele lat podejmują starania o przyznanie prawa wykonywania zawodu, pozostając przez ten okres bezrobotnymi lub wykonując pracę poniżej swoich kwalifikacji. Jak wskazywali uczestnicy debaty, kraje takie jak Niemcy czy Francja opracowały program zatrudnienia przyjazny dla lekarzy obcokrajowców, a jednocześnie bezpieczny dla pacjentów. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w tej sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Zdrowia w odpowiedzi z 20 kwietnia 2016 r. przedstawił dane Naczelnej Izby Lekarskiej. Na dzień 29 luty 2016 r. łączna liczba lekarzy i lekarzy dentystów posiadających prawo wykonywania zawodu i wykonujących zawód wynosi 166 438. W przeliczeniu na 1000 mieszkańców wskaźnik wnosi 4,3. Dane Naczelnej Izby Lekarskiej świadczą o tym, że Polska powinna mieścić się powyżej średniej wskazywanej przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Minister zaznaczył, że OECD publikuje dane dotyczące liczby lekarzy posiadających tytułu specjalisty, a nie dane dotyczące wszystkich lekarzy wykonujących w Polsce zawód lekarza i lekarza dentysty.
Minister Zdrowia w porozumieniu z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego określa corocznie, w drodze rozporządzenia, limit przyjęć na kierunki lekarski i lekarsko-dentystyczny w poszczególnych uczelniach, uwzględniając m.in. zapotrzebowanie rynku pracy na absolwentów poszczególnych kierunków w poszczególnych województwach.
Minister Zdrowia podjął szereg innych działań mających na celu dokonanie zmian w systemie kształcenia lekarzy i lekarzy dentystów. Planuje się przywrócenie obowiązku odbycia stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty, jako niezbędnego etapu w rozwoju zawodowym lekarzy i lekarzy dentystów umożliwiającego praktyczną naukę zawodu w ujednoliconych ramach prawnych. Obecnie trwają prace legislacyjne nad projektem aktu prawnego zmieniającego ustawę o zawodach lekarza i lekarza dentysty.