Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Finansów w sprawie wprowadzenia mediacji do postępowania podatkowego.

W „Kierunkowych założeniach nowej ordynacji podatkowej” z dnia 24 września 2015 r., przygotowanych przez Komisję Kodyfikacyjną Ogólnego Prawa Podatkowego, przedstawione zostały propozycje wprowadzenia do nowej Ordynacji podatkowej niewładczych form działania organów podatkowych, w szczególności mediacji. Rzecznik Praw Obywatelskich popiera przyjęcie tego rozwiązania. Wprowadzenie mediacji do postępowania podatkowego może przyczynić się do sprawnego załatwiania spraw podatkowych bez konieczności prowadzenia długotrwałego postępowania podatkowego, a często również i sądowoadministracyjnego.

Obecnie obowiązująca Ordynacja podatkowa nie stwarza prawnej możliwości załatwiania sporów między podatnikami a organami podatkowymi w drodze współpracy zmierzającej do rozwiązania zaistniałego sporu. Działalność administracji podatkowej oparta jest na władczych formach działania. Znaczne skomplikowanie i zawiłość przepisów prawa podatkowego determinuje potrzebę wprowadzenia praktycznych i efektywnych instrumentów rozstrzygania sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi za pomocą niewładczych form działania organów podatkowych.

Rzecznik wskazał ponadto, że instytucja postępowania mediacyjnego nie znalazła szerszego zastosowania w sądownictwie administracyjnym, co nie oznacza jednak, że sama instytucja mediacji nie jest potrzebna. W stosunku do ilości skarg wnoszonych do sądów administracyjnych liczba postępowań mediacyjnych w latach 2004-2013 wynosiła od 0,4% do 0,1%. W 2014 r. wszczęto zaledwie 10 postępowań mediacyjnych, zaś załatwiono w tym trybie jedynie 4 sprawy. Postępowania mediacyjne prowadzone były w dwóch zasadniczych grupach tj. prawa podatkowego oraz prawa celnego.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w piśmie z 18 kwietnia 2016 r. wyjaśnił, że jednym z zadań Komisji Kodyfikacyjnej Ogólnego Prawa Podatkowego było opracowanie kierunkowych założeń nowej ordynacji podatkowej. Zadanie to zostało zrealizowane w przewidywanym terminie. W kierunkowych założeniach nowej ordynacji podatkowej, przyjętych przez Radę Ministrów w dniu 13 października 2015 r. zapowiedziano wprowadzenie do nowej ustawy szeregu instrumentów zaliczanych do niewładczych form działania organów podatkowych.
Kolejnym zadaniem Komisji jest opracowanie, nie później niż w ciągu 2 lat od przyjęcia kierunkowych założeń, projektu ordynacji podatkowej oraz najważniejszych aktów wykonawczych. Informacje na temat postępu prac Komisji przedstawiane są na stronie internetowej Ministerstwa Finansów w comiesięcznych sprawozdaniach Przewodniczącego Komisji.