Wystąpienie do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie prawa do odpoczynku w święta dla wszystkich pracujących w placówkach handlowych z dnia 2016-05-18.
Wystąpienie do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie prawa do odpoczynku w święta dla wszystkich pracujących w placówkach handlowych.
Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, że konieczne jest wprowadzenie zakazu pracy w święta w placówkach handlowych, który obejmie nie tylko pracowników, ale także pozostałe osoby wykonujące pracę zarobkową na podstawie umów prawa cywilnego i w ramach samozatrudnienia, w warunkach podobnych do zatrudnienia pracowniczego. Regulacja zawarta w kodeksie pracy nie w pełni odpowiada standardom konstytucyjnym. Prawo do dni wolnych od pracy, wynikające z Konstytucji, dotyczy bowiem nie tylko pracowników w rozumieniu kodeksu pracy, ale również innych osób wykonujących pracę zarobkową. Rzecznik wystąpił do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o dokonanie odpowiedniej zmiany przepisów.Zakaz pracy w święta w placówkach handlowych, zawarty w kodeksie pracy, z oczywistych przyczyn odnosi się tylko do pracowników. Nie dotyczy więc wszystkich osób wykonujących pracę zarobkową. Dlatego w ocenie Rzecznika regulacja zawarta w kodeksie pracy jest niewystarczająca w świetle standardów konstytucyjnych. Zgodnie z art. 66 ust. 2 Konstytucji, pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Rzecznik podkreśla, że konstytucyjne prawo do dni wolnych od pracy obejmuje nie tylko pracowników w rozumieniu kodeksu pracy, ale także inne osoby wykonujące pracę zarobkową. Taka definicja pracownika znalazła potwierdzenie w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2 czerwca 2015 r. w sprawie K 1/13 w odniesieniu do wolności zrzeszania się. Również w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej za kryteria wyróżniające pracownika uważa się w szczególności świadczenie pracy na rzecz innej osoby, wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy i odpłatność pracy. Rodzaj stosunku pracy łączącego pracownika z pracodawcą nie ma tu decydującego znaczenia.
Zakaz wykonywania pracy w placówkach handlowych, uregulowany w kodeksie pracy, obejmuje wyłącznie pracowników, czyli osoby pozostające w stosunku pracy. Zakaz ten nie dotyczy więc właścicieli placówek handlowych, a także innych osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umów zlecenia).
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 czerwca 2015 r. w sprawie K 1/13 dotyczy wyłącznie oceny konstytucyjności przepisów ustawy o związkach zawodowych.
Jednocześnie Sekretarz Stanu stwierdził, że propozycja objęcia zakazem wykonywania pracy w święta osób prowadzących działalność gospodarczą i osobiście świadczących pracę naruszałaby zasadę swobody działalności gospodarczej, zagwarantowaną w Konstytucji RP.
Osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych należy traktować jako zatrudnione na podstawie stosunku pracy, jeżeli wykonują pracę określonego rodzaju na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy, w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym.