Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w sprawie naruszenia zasady niezależności i rzetelności dziennikarskiej z dnia 2016-11-23.

Adresat:
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
Sygnatura:
VII.564.41.2016
Data sprawy:
2016-11-23
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w sprawie naruszenia zasady niezależności i rzetelności dziennikarskiej.

Niepokój Rzecznika wzbudziły wydarzenia opisane w skierowanym do niego piśmie Zarządu Związku Zawodowego Dziennikarzy i Pracowników Programów Trzeciego i Drugiego Polskiego Radia. Dwie dziennikarki zostały przeniesione na inne stanowiska, natomiast ich kolega, który wziął udział w publicznym proteście przeciwko tej decyzji stracił pracę. Zdaniem Rzecznika brak transparentności w tego typu działaniach może naruszać wolność słowa, zasadę pluralizmu i zasadę niezależności dziennikarskiej.

Zgodnie z art. 14 Konstytucji, Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu. Natomiast, stosownie do brzmienia art. 54 Konstytucji, każdemu – a więc również przedstawicielom prasy – zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są na mocy Konstytucji zakazane.

W omawianym kontekście zasadne jest również odwołanie się do art. 10 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, który stanowi o prawie do wolności wyrażania opinii obejmującym wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych.

Następstwem braku redakcyjnej wolności wypowiedzi jest zaś autocenzura i powstawanie prewencyjnych ograniczeń, co w sposób bezpośredni przekłada się na naruszenie praw odbiorców do uzyskiwania rzetelnej, obiektywnej informacji na tematy istotne społecznie.

Rzecznik zwrócił się o przedstawienie szczegółowych wyjaśnień.

 


Data odpowiedzi:
2017-01-05
Opis odpowiedzi:
Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w piśmie z 5 stycznia 2017 r. wyjaśnił, że KRRiT, wykonując swoje ustawowe obowiązki w zakresie kontrolowania działalności dostawców usług medialnych (w tym przypadku nadawców publicznych) może oceniać wyemitowany program pod kątem pluralizmu, bezstronności, wyważenia i niezależności zawartych w nim treści. Rada nie posiada natomiast uprawnień do ingerowania w politykę personalną prowadzoną przez zarządy spółek mediów publicznych, zarówno w odniesieniu do pracowników, jak i współpracowników tych spółek. Przewodniczący podkreślił, że kwestie pracownicze, jak np. zwolnienie pracownika czy przeniesienie na inne stanowisko, mogą być przedmiotem indywidualnych roszczeń w stosunku do pracodawcy i mogą być rozstrzygane na gruncie Kodeksu pracy przez sąd pracy.