Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie sposobu realizacji kontroli posiadania odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego przez pracowników Poczty Polskiej S.A.

Do Biura Rzecznika docierają sygnały o braku precyzyjnego uregulowania prawnego w zakresie dokonywania czynności kontrolnych posiadania odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego. Nienaruszalność mieszkania to jedna z podstawowych zasad konstytucyjnych. Art. 50 Konstytucji stanowi, że przeszukanie mieszkania, pomieszczenia lub pojazdu może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony. Powyższe oznacza zatem zakaz wkraczania do mieszkania i przebywania w nim bez zgody właściciela lub innej uprawnionej osoby albo bez wyraźnej podstawy ustawowej.

Tymczasem ustawodawca w przypadku kontroli posiadania odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego nie zapewnił przepisów prawnych expresis verbis regulujących tę materię. Przepisy dotyczące opłat abonamentowych nie zawierają ustawowego obowiązku wpuszczania pracowników Poczty Polskiej S.A. do mieszkań, nawet w sytuacji wylegitymowania się przez nich oraz przedstawienia celu kontroli.

Rzecznik zwrócił się do Ministra o zajęcie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w piśmie z 27 grudnia 2016 r. podzielił opinię Rzecznika, iż nienaruszalność mieszkania jest jedną z podstawowych zasad konstytucyjnych. Przypomniał też, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o opłatach abonamentowych z dnia 21 kwietnia 2005 r. kontrolę wykonywania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych oraz obowiązku uiszczania opłaty abonamentowej prowadzi operator wyznaczony w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe. Rzeczona ustawa nie daje jednak kontrolerom prawa żądania wstępu do pomieszczeń celem sprawdzenia posiadania w nich urządzeń wymagających rejestracji i opłat. Kontrolowany podmiot może udostępnić pomieszczenie kontrolerom wyłącznie dobrowolnie. Pracownicy Poczty Polskiej S.A., mimo posiadania upoważnienia do wykonywania czynności kontrolnych określonych w rozporządzeniu Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 10 września 2013 r. w sprawie kontroli wykonywania obowiązków związanych z opłatami abonamentowymi, nie mają uprawnień do przymusowego wejścia do pomieszczenia, które ma być podmiotem kontroli bez zgody właściciela czy osoby przebywającej w mieszkaniu. Sekretarz Stanu poinformował, że resort nie prowadzi obecnie prac mających na celu zmiany uregulowań dotyczących kontroli wykonywania rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych. Podkreślił ponadto, iż ewentualne zmiany w przedmiotowym zakresie muszą respektować konstytucyjną nienaruszalność mieszkania.