Wystąpienie do Marszałka Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach z dnia 2016-12-02.
Wystąpienie do Marszałka Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach.
Rzecznik podkreślił konieczność szczególnej ochrony wolności zgromadzeń publicznych przed nadmiernymi, bezzasadnymi ograniczeniami. Ustawodawca ma obowiązek stworzenia takiego prawa, które chronić będzie przed instrumentalnym ograniczaniem przez władzę publiczną możliwości organizowania i uczestniczenia w zgromadzeniach publicznych. Tymczasem niektóre z przepisów ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach budzą poważne zastrzeżenia z punktu widzenia realizacji wolności zgromadzeń. Ustawa ta przewiduje m.in., że o pierwszeństwie w przypadku kolizji kilku zgromadzeń decydować będzie to, kto jest organizatorem zgromadzenia (przyznanie pierwszeństwa zgromadzeniom organizowanym przez władze publiczne lub kościoły i inne związki wyznaniowe), a następnie rodzaj zgromadzenia – z pierwszeństwem przyznanym zgromadzeniom cyklicznym. Zastosowanie zasady pierwszeństwa w stosunku do wymienionych wyżej kategorii zgromadzeń jest przejawem nierównego traktowania organizatorów takich zgromadzeń, co może poddawać w wątpliwość zgodność z Konstytucją proponowanego rozwiązania. Zasadniczą wątpliwość, z punktu widzenia realizacji praw obywatela, budzi także preferowanie zgromadzeń organizowanych przez organy władzy publicznej przed zgromadzeniami obywateli. Rzecznik przypomniał ponadto, że ewentualne ograniczenia w organizowaniu kilku zgromadzeń w tym samym miejscu są wątpliwe w świetle praw gwarantowanych przez Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Przedstawione wyżej uwagi prowadzą do wniosku, że proponowane w ustawie rozwiązania stanowią ograniczenie wolności zgromadzeń publicznych i związanej z nią wolności wypowiedzi w sposób, który nie może być uznany za konieczny i niezbędny w demokratycznym państwie prawnym.
Reasumując, w opinii Rzecznika ustawa o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach nie powinna zostać uchwalona, ponieważ proponowane w niej rozwiązania są niezgodne z Konstytucją i międzynarodowym standardem wyznaczającym zakres wolności zgromadzeń.
Rzecznik zwrócił się do Marszałka z prośbą o udostępnienie powyższej opinii organom Senatu oraz senatorom w celu zapoznania się z przedstawionymi argumentami i uwzględnienia ich w toku dalszych prac legislacyjnych nad ustawą.