Wystąpienie do Marszałka Sejmu w sprawie ograniczania obecności dziennikarzy na terenie Sejmu oraz dostępu obywateli do informacji z dnia 2016-12-19.
Wystąpienie do Marszałka Sejmu w sprawie ograniczania obecności dziennikarzy na terenie Sejmu oraz dostępu obywateli do informacji.
Zaniepokojenie Rzecznika, z punktu widzenia ochrony praw obywatelskich, wzbudziła opublikowana w dniu 14 grudnia br. na stronach internetowych Sejmu „Informacja na temat zmian w organizacji pracy mediów w Parlamencie”, przedstawiona przez Biuro Prasowe Kancelarii Sejmu. Dokument ten zakłada wprowadzenie wielu zmian w stosunku do obecnie obowiązującego stanu, znacznie ograniczających obecność i uprawnienia dziennikarzy pracujących w Sejmie, oraz utworzenie nowego Centrum Medialnego.
Rzecznik przypomniał, że już w 2006 r. oraz w 2008 r. Rzecznik Praw Obywatelskich kierował wystąpienia generalne do Marszałków Sejmu w sprawie wprowadzonych ograniczeń dotyczących wstępu publiczności na galerię w sali posiedzeń oraz wstępu dziennikarzy do sali posiedzeń i kuluarów podczas obrad Sejmu. Rzecznik zwrócił wówczas uwagę na wątpliwości konstytucyjne, powołując się przede wszystkim na przepis art. 61 Konstytucji, który gwarantuje każdemu obywatelowi dostęp do informacji publicznej oraz wolność pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Co więcej, ustawa zasadnicza wyraźnie stwierdza, że prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej (w tym także organów władzy ustawodawczej) pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu. Zdaniem Rzecznika rolą dziennikarzy jest nie tylko odtwarzanie tego, co się dzieje w czasie obrad, ale także pozyskiwanie dodatkowych informacji, konsultowanie, zbieranie opinii. Praca dziennikarzy pozostaje zaś w ścisłym związku z prawem opinii publicznej do otrzymywania informacji.
Ponadto Rzecznik wskazał, iż zgodnie z art. 61 ust. 4 Konstytucji, tryb udzielania informacji określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy. Zatem wyłącznie regulamin uchwalony przez daną izbę parlamentu, a nie żaden inny akt prawny, może zgodnie z Konstytucją określać tryb udzielania informacji podmiotom zewnętrznym, w tym prasie i dziennikarzom. Tymczasem, jak wynika z opublikowanego na stronie Sejmu dokumentu, projektowane zmiany wprowadzone mają być zarządzeniem, co budzi poważne zastrzeżenia w kontekście zgodności z ustawą zasadniczą. Za niedopuszczalnością wprowadzenia proponowanych zmian w formie zarządzenia przemawia także treść samego Regulaminu Sejmu. O ile bowiem w przypadku umożliwienia publiczności obserwowania obrad Sejmu z galerii w sali posiedzeń Sejmu Regulamin dopuszcza dookreślenie tego prawa przez Marszałka Sejmu w przepisach porządkowych (art. 176 ust. 1 pkt 3 Regulaminu), o tyle art. 176 ust. 1 pkt 2 Regulaminu (uprawnienia prasy, radia i telewizji) nie przewiduje możliwości wydawania w tym obszarze przepisów porządkowych (zarządzeń) przez Marszałka Sejmu.
Mając powyższe na względzie Rzecznik zwrócił się do Marszałka z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie.