Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sposobu zaspokojenia roszczeń z tytułu przyznanych sądownie rent wyrównawczych wobec upadłości podmiotów zobowiązanych.

Na podstawie skarg, jakie wpływają do Biura RPO, wyłonił się problem braku możliwości zaspokojenia roszczeń obywateli z tytułu przyznanych im sądownie rent wyrównawczych wobec upadłości podmiotów zobowiązanych i braku majątku bądź następców prawnych tych zobowiązanych.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich sytuacja osób pozbawionych wypłaty należnych im rent wyrównawczych z tytułu utraty zdrowia w wykonywaniu pracy powinna pozostawać w szczególnym zainteresowaniu władz publicznych. Konieczne są regulacje systemowe, zabezpieczające realizację rent wyrównawczych w każdym przypadku, w zasądzonej lub uzgodnionej między stronami wysokości, niezależnie od okoliczności zewnętrznych. Ponadto, niesprawiedliwe jest aprobowanie w praktyce iluzorycznych wyroków sądowych, a także ugód. Nierzadko zdarza się bowiem, że w postępowaniach upadłościowych przedsiębiorców nie dochodzi do zaspokojenia przedmiotowych wierzytelności.

Zdaniem Rzecznika niezbędnym jest rozszerzenie ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy o renty wyrównawcze oraz o wydłużenie okresu gwarancji wypłat.

Rzecznik zwrócił się z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z 1 lutego 2017 r. przypomniał, że zgodnie z prawem Unii Europejskiej istotą ochrony roszczeń pracowniczych ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (dalej Funduszu) jest zaspokojenie wypłat, których pracodawca w ostatnim okresie przed np. upadłością nie zaspokoił (przede wszystkim z tytułu należnych wynagrodzeń) oraz zapewnienie wypłaty odpraw pracownikom tracącym pracę w wyniku zwolnienia przez syndyka. W ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy zawarty został ściśle określony katalog tytułów świadczeń zaspakajanych ze środków Funduszu, wśród których nie zostały uwzględnione takie tytuły jak renty wyrównawcze. Roszczenia wypłacane ze środków Funduszu podlegają zaspokojeniu za okres nie dłuższy niż trzy miesiące przypadające przed dniem niewypłacalności pracodawcy i to w kwotach ograniczonych co do maksymalnej wysokości. Z tego też względu Fundusz nie może pełnić funkcji następcy prawnego kończących swój byt zakładów pracy i przejąć stałego, wieloletniego obowiązku wypłacania rent wyrównawczych. Sekretarz Stanu poinformował ponadto, że renty wyrównawcze są świadczeniami o charakterze cywilnoprawnym, które są przyznawane i wypłacane na zasadach przewidzianych w przepisach prawa cywilnego. Obowiązek wypłacania renty wyrównawczej spoczywa wyłącznie na pracodawcy zobowiązanym do tego ugodą lub wyrokiem sądowym. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie ma podstaw do wskazywania innego podmiotu, który mógłby być obciążony odpowiedzialnością za te zobowiązania oraz nie posiada podstaw prawnych do samodzielnego tworzenia regulacji ustawowych w tym zakresie.