Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Edukacji Narodowej w sprawie braku procedury umożliwiającej uzyskanie promocji do klasy wyższej lub podejście do egzaminu poprawkowego.

Egzamin poprawkowy oraz sprawdzian wiadomości i umiejętności ucznia, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, przeprowadza komisja, w skład której wchodzą dyrektor szkoły albo nauczyciel wyznaczony przez dyrektora szkoły jako przewodniczący komisji i nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne oraz nauczyciel prowadzący takie same lub pokrewne zajęcia edukacyjne.

W sytuacji niezdania egzaminu poprawkowego z jednych obowiązkowych zajęć edukacyjnych uczeń – jeden raz w ciągu danego etapu edukacyjnego – może otrzymać promocję do klasy programowo wyższej pod warunkiem, że zajęcia te są realizowane w klasie programowo wyższej. O powyższej możliwości decyduje rada pedagogiczna danej szkoły. Brak jest natomiast przepisów umożliwiających uczniowi ponowne podeście do egzaminu poza szkołą, do której uczęszczał. Ustawa nie przewiduje również możliwości promocji do klasy programowo wyższej w sytuacji zmiany szkoły przez ucznia.

Rzecznik Praw Obywatelskich, stojąc na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych, z uwagą i troską śledzi w szczególności sytuację związaną z równym dostępem do wykształcenia. Prawo do nauki, wyrażone w art. 70 Konstytucji, ma na celu zapewnienie możliwości zdobywania wiedzy osobom do 18. roku życia, z uwagi na objęcie je obowiązkiem szkolnym określonym w ustawie.

W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się do Minister z prośbą o zajęcie stanowiska w opisywanej sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej w piśmie z 20 lutego 2017 r. wyjaśniła, że zasady oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów określają przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. o szczegółowych warunkach i sposobie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. Przepisy te stanowią również o obowiązkach szkoły dotyczących oceniania. Przede wszystkim na początku roku szkolnego nauczyciele mają obowiązek poinformować uczniów i ich rodziców o wymaganiach edukacyjnych, niezbędnych do otrzymania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych, wynikających z realizowanego przez nauczyciela programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych ucznia. Procesowi komunikacji pomiędzy nauczycielem, uczniem i rodzicem ma również pomagać ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych. Sekretarz Stanu wskazała, że przed rocznym zebraniem rady pedagogicznej nauczyciele prowadzący zajęcia edukacyjne informują ucznia i jego rodziców o przewidywanej dla niego rocznej ocenie klasyfikacyjnej w terminie i formie określonej w statucie szkoły. Uczeń, zwłaszcza ten zagrożony negatywną oceną klasyfikacyjną, może skorzystać z możliwości podwyższenia przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej. Informację o warunkach i trybie uzyskania wyższej oceny nauczyciele przekazują uczniom i ich rodzicom również na początku roku szkolnego. W przypadku gdy uczeń lub jego rodzice uznają, że roczna ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych została ustalona niezgodnie z przepisami dotyczącymi trybu ustalania tej oceny, mogą złożyć na ręce dyrektora szkoły zastrzeżenia. W przepisach przewidziana jest ponadto możliwość przystąpienia do egzaminu poprawkowego przez ucznia, który otrzymał negatywne roczne oceny klasyfikacyjne z jednych lub dwóch obowiązkowych zajęć edukacyjnych. W przypadku niezdania egzaminu poprawkowego istnieje jeszcze możliwość uzyskania promocji do klasy programowo wyższej w postaci tzw. promocji warunkowej. Sekretarz Stanu przypomniała, że uczeń jest zawsze uczniem konkretnej szkoły i jest oceniany w danej szkole i przez nauczyciela, który prowadził dane zajęcia edukacyjne. W związku z powyższym nie ma możliwości przeprowadzenia egzaminu poprawkowego w innej szkole, niż ta do której uczeń uczęszcza. Obecnie MEN nie przewiduje zmian dotyczących zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów do klasy programowo wyższej w ww. zakresie.