Stanowisko Rzecznika w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym dotyczącym wniosku Krajowej Rady Sądownictwa w sprawie Regulaminu urzędowania sądów powszechnych. (U 7/16), do którego Rzecznik zgłosił udział w dniu 2 stycznia 2016 r z dnia 2017-02-01.
Stanowisko Rzecznika w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym dotyczącym wniosku Krajowej Rady Sądownictwa w sprawie Regulaminu urzędowania sądów powszechnych. (U 7/16), do którego Rzecznik zgłosił udział w dniu 2 stycznia 2016 r.
Z treści Konstytucji nie można wyinterpretować obowiązku kilkukrotnego przeprowadzania konsultacji przed wydaniem rozporządzenia przez organ wykonawczy, jednak należy zwrócić uwagę, że w analizowanym przypadku zmianie w projekcie rozporządzenia z dnia 26 października 2015 r. uległy zasadnicze elementy tej regulacji, a zatem treść opinii KRS z dnia 11 grudnia 2015 r. nie była i nie mogła być, bez winy leżącej po stronie tego organu, pełna. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich analiza okoliczności prac nad projektem rozporządzenia z dnia 26 października 2015 r. prowadzi do konkluzji, że w trakcie wydania przez Ministra Sprawiedliwości Regulaminu z dnia 23 grudnia 2015 r. doszło do ograniczenia możliwości realizacji przez KRS jej konstytucyjnej funkcji. W konsekwencji uznać należy, że Regulamin został uchwalony w trybie nieodpowiadającym konstytucyjnym wymaganiom zawartym w Konstytucji.
Kolejny zarzut Krajowej Rady Sądownictwa dotyczy zasad przydziału spraw wpływających do sądów. W ocenie Rzecznika przydzielanie wpływających spraw należy do kategorii spraw nierozerwalnie związanych z władzą sądowniczą, a więc wchodzi w sferę wymierzania sprawiedliwości. „Sztywny przydział” spraw sędziom określony w Regulaminie z dnia 23 grudnia 2015 r., nieuwzględniający specyfiki i warunków panujących w konkretnym sądzie, okręgu czy apelacji, zamiast przyczyniać się do sprawnego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości może prowadzić do naruszenia prawa obywateli do sądu. Minister Sprawiedliwości wbrew wyraźnemu zastrzeżeniu tej sfery do kompetencji prezesów sądów wprowadził w akcie podustawowym rozwiązania, które stanowią materię ustawową z uwagi na to, że dotyczą istoty władzy sądowniczej, tj. sfery jurysdykcyjnej sądów.
Rzecznik odniósł się również do zarzutów KRS dotyczących udostępniania informacji tożsamych z informacjami udostępnianymi na wokandzie, a także o terminie i rozstrzygnięciu sprawy. W ocenie Rzecznika udzielenie przez pracowników sądów w rozmowach telefonicznych takich informacji objęte jest przepisami ustawy o ochronie danych i stanowi przetwarzanie danych osobowych stron postępowania, świadków czy oskarżonych w rozumieniu tej ustawy. W polskim porządku prawnym brak jest przepisu rangi ustawowej, który upoważniałby Ministra Sprawiedliwości do wydania rozporządzenia w tym przedmiocie.
Kolejna grupa zastrzeżeń KRS dotyczy szeregu regulacji zawartych w Regulaminie, które zdaniem Rady odnoszą się do działalności orzeczniczej sądów w poszczególnych rodzajach spraw sądowych. Całokształt tych regulacji prowadzi do wniosku, że Regulamin stanowi dodatkowy akt normatywny regulujący problematykę postępowania sądowego i czynności podejmowanych w nim przez sądy. Zdaniem Rzecznika przyjęte rozwiązania pozostają więc przede wszystkim w sprzeczności z treścią art. 176 ust. 2 Konstytucji, który stanowi, że kwestie dotyczące postępowania przed sądami muszą być uregulowane w ustawie. Treść upoważnienia do wydania rozporządzenia zawartego w art. 41 § 1 Prawa o ustroju sądów powszechnych prowadzi do stwierdzenia, że wszystkie materie, o których w nim mowa, dotyczyć mogą wyłącznie działalności administracyjnej, a nie jurysdykcyjnej sądów.