Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wniosek do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego dotyczącego upływu terminu, na jaki zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, na której znajduje się budynek wielolokalowy i jego wpływu na prawo odrębnej własności lokalu w tym budynku z dnia 2017-02-06.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.7210.6.2017
Data sprawy:
2017-02-06
Rodzaj sprawy:
pytanie prawne do Sądu Najwyższego (PP)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wniosek do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego dotyczącego upływu terminu, na jaki zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, na której znajduje się budynek wielolokalowy i jego wpływu na prawo odrębnej własności lokalu w tym budynku.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich pogląd dopuszczający wygaśnięcie prawa odrębnej własności lokali po "wygaśnięciu" prawa użytkowania wieczystego koliduje z ustaloną aksjologią polskiego prawa cywilnego, mającą swoje odzwierciedlenie w hierarchii praw rzeczowych i konstytucyjnych gwarancjach ich zróżnicowanej ochrony.

Prawo własności w hierarchii praw rzeczowych jest prawem najsilniejszym, podlegającym najszerszej ochronie prawnej, zarówno na poziomie ustawowym, jak też konstytucyjnym. Mając zatem na uwadze, że polski system prawa cywilnego w sposób wyczerpujący reguluje sytuacje, w których dochodzi do utraty prawa własności, koncepcja wygaśnięcia prawa odrębnej własności lokali z chwilą upływu terminu, na jaki ustanowione zostało prawo użytkowania wieczystego, opiera się jedynie na domniemaniu faktycznym. Koncepcja aprobująca wygaśnięcie odrębnej własności lokalu zakłada, że właściciel wyodrębnionego lokalu utraciłby własność bez ustawowej podstawy, a zatem nie uwzględnia również konstytucyjnej zasady ochrony własności. Wydaje się zaś, że właśnie ze względu na konstytucyjne gwarancje ochrony własności wszelkie wątpliwości co do spełnienia przesłanek utraty własności przez uprawnionego należy tłumaczyć na korzyść trwania tytułu prawnego.

W ocenie Rzecznika pogląd zakładający skutek, w postaci wygaśnięcia prawa odrębnej własności, nie uwzględnia standardów ochrony prawa własności, przewidzianych w Konstytucji. Skutek ten jest trudny do zaakceptowania w demokratycznym państwie prawnym, na którym spoczywa obowiązek prowadzenia polityki sprzyjającej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności przeciwdziałania bezdomności, jak też popierania działań obywateli zmierzających do uzyskania własnego mieszkania.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu: