Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Komendanta Głównego Policji w sprawie doniesień medialnych na temat mobbingu i molestowania w Policji.

Na łamach tygodnika „Newsweek” ukazał się artykuł prasowy przybliżający historie policjantek, które doświadczyły ze strony przełożonych lub kolegów ze służby mobbingu, molestowania, molestowania seksualnego, dyskryminacji pośredniej, a także przemocy w rodzinie. Brak podporządkowania się niedopuszczalnym oczekiwaniom przełożonych wiązał się dla bohaterek artykułu z działaniem o charakterze odwetowym. Polegało ono na drobiazgowym rozliczaniu z wykonanych czynności służbowych, względnie wydawaniu poleceń niezwiązanych z zakresem obowiązków bądź wyszkoleniem. Niniejsze mechanizmy postępowania, pomimo pozornej zgodności z prawem doprowadziły do niezgodnego z prawem rezultatu w postaci nierównego traktowania policjantek.

W artykule poruszono także problem bezsilności policjantek pozostających w związku z policjantami, od których doświadczają przemocy domowej. Z uwagi na bezpośredni dostęp do broni obojga funkcjonariuszy skutki niedostatecznej reakcji na przemoc domową mogą być szczególnie tragiczne.

Z treści ww. materiału, a także z doświadczeń Rzecznika Praw Obywatelskich, związanych z wizytacjami jednostek Policji wynika, że w niniejszej sprawie wystąpiło zjawisko underreportingu, czyli nieadekwatnej, w porównaniu do rzeczywistej skali zjawiska, liczby skarg kierowanych do właściwych komórek danej służby. Zjawisko to występuje pomimo szerokiej dostępności postępowania przed takimi organami, a ocena naruszeń dokonywana jest bardzo często powierzchownie, wyłącznie na płaszczyźnie prawnokarnej. Niewystarczająca reakcja ze strony prokuratury czy przełożonych lub jej brak nie tylko nie powoduje rozwiązania problemu w sprawie indywidualnej. Uniemożliwia także systemowe przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet, a naruszyciele – bezkarni w swoim postępowaniu – znajdują sobie kolejne ofiary.

Rzecznik zwrócił się do Komendanta z prośbą o ustosunkowanie się do przedstawionych problemów oraz o poinformowanie, czy Komenda Główna Policji była – przed ukazaniem się artykułu – w posiadaniu informacji na temat opisanych zdarzeń, a jeśli tak to czy i jakie podjęto w tych sprawach działania.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Zastępca Komendanta Głównego Policji w piśmie z 8 maja 2017 r. poinformował, iż w celu zapobiegania sytuacjom, takim jak opisane w artykule, oraz na które zwraca uwagę Rzecznik, tj. zagrożenie usiłowania lub dokonania samobójstwa, wystąpienia przemocy domowej w rodzinach policyjnych, mobbingu, molestowania, molestowania seksualnego, czy też dyskryminacji w stosunku do policjantek i pracownic Policji, Policja wypracowała wewnętrzne narzędzia kontrolne, mechanizmy prewencji niewłaściwych zachowań oraz procedury reagowania w przypadku zaistnienia niewłaściwych i niepożądanych zdarzeń. Żadna informacja o obserwowanych wśród funkcjonariuszy sygnałach i zachowaniach, mogących świadczyć o przeżywanym kryzysie nie pozostaje bez zaproponowania udzielenia pierwszej pomocy emocjonalnej i pomocy psychologicznej (interwencji kryzysowej, porady). Z kolei zachowania nieetyczne, w działaniach policjantów i pracowników Policji w stosunku do każdego człowieka, w tym także wewnątrz środowiska policyjnego, nie mogą być akceptowane. Funkcjonujące obecnie w Policji mechanizmy na rzecz prewencji zachowań konfliktowych oraz procedury określające sposoby reagowania na podejrzenie występowania zakłóceń w relacjach interpersonalnych lub międzyludzkich, w tym mobbingu, nierównego traktowania, molestowania czy też konfliktu interpersonalnego Zastępca Komendanta Głównego Policji uznał za wystarczające.