Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie przechowywania na parkingu strzeżonym pojazdu usuniętego z drogi do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie oraz uzależnienie wydanie pojazdu umieszczonego na parkingu od okazania dowodu uiszczenia wspomnianej opłaty z dnia 2017-05-24.

Adresat:
Trybunał Konstytucyjny
Sygnatura:
V.511.266.2015
Data sprawy:
2017-05-24
Rodzaj sprawy:
wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności przepisów z Konstytucją(TKZ)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie przechowywania na parkingu strzeżonym pojazdu usuniętego z drogi do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie oraz uzależnienie wydanie pojazdu umieszczonego na parkingu od okazania dowodu uiszczenia wspomnianej opłaty.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, stosownie do postanowień art. 64 ust. 3 Konstytucji, własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w takim zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. Powołany przepis stanowi konstytucyjną podstawę do wprowadzania ograniczeń prawa własności, a ponadto wskazuje przesłanki formalne tych ograniczeń oraz wyznacza maksymalny zakres ingerencji w prawo własności. Rzecznik zauważył ponadto, że w myśl art. 31 ust. 3 Konstytucji ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Zdaniem Rzecznika uzależnienie wydania właścicielowi pojazdu od wniesienia opłat za jego odholowanie i przechowywanie na parkingu stanowi zbyt daleko idącą ingerencję ustawodawcy w prawo własności, bowiem z jednej strony nie jest to niezbędne do osiągnięcia skutku w postaci pobrania opłaty za wykonane usługi odholowania i przechowywania pojazdu, a z drugiej strony znacznie ogranicza właściciela w wykonywaniu prawa własności, gdyż pozbawia go możliwości korzystania z rzeczy i pobierania pożytków.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2018-12-05
Opis odpowiedzi:
Wniosek uwzględniony (wyrok z 5 grudnia 2018 r., sygn. akt K 6/17).
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego analizowana regulacja nie spełnia postulatu konieczności. W szczególności wykazanie przydatności ograniczenia przez powołanie się na konstytucyjną zasadę nie znaczy, że został spełniony warunek ograniczenia praw z uwagi na ochronę porządku publicznego lub ochronę praw i wolności innych osób.
Zdaniem Trybunału skuteczność wykonywania zadania przez powiat nie ma bezpośredniego związku z efektywnością poboru opłaty za usunięcie i przechowywanie pojazdu. Właściciel pojazdu zostaje czasowo pozbawiony istotnych elementów swojego prawa w celu przymuszenia go do niezwłocznego uiszczenia opłaty publicznej. Mając jednak na uwadze, że ustawodawca nie wskazał, że dochody z opłat za usunięcie i parkowanie pojazdów mają być przeznaczone na realizację zadań publicznych nałożonych przez ustawodawcę na powiat, a także okoliczność, że powiat dysponuje innymi źródłami dochodów, z których może finansować te zadania, nie jest konieczne, aby pobór opłat z tytułu usuwania pojazdów z dróg następował niezwłocznie. Nie istnieje zatem rzeczywista potrzeba ustanowienia regulacji uzależniającej wydanie właścicielowi pojazdu przechowywanego na parkingu od uprzedniego uiszczenia opłaty za usunięcie i parkowanie pojazdu, w celu zapewnienia powiatowi dochodów z tytułu tej opłaty. Cel ten jest możliwy do osiągnięcia z zastosowaniem innych środków prawnych powodujących mniejsze ograniczenia praw właścicieli usuniętych pojazdów.