Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Komendanta Głównego Policji w sprawie stosowania przemocy przez funkcjonariuszy Policji.

W ostatnim czasie media kilkakrotnie informowały o przypadkach stosowania przez funkcjonariuszy Policji przemocy – w tym nadużywania środków przymusu bezpośredniego – w wyniku czego dochodziło do powstania obrażeń u osób, wobec których podejmowane były czynności, a nawet ich śmierci.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich w przypadkach tych może dochodzić do naruszeń zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania lub karania wynikającego z Konstytucji oraz z aktów prawa międzynarodowego, w tym z Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Rzecznik podjął z urzędu m.in. sprawę dotyczącą bezprawnego użycia paralizatora – niebędącego na wyposażeniu funkcjonariusza Policji – podczas interwencji wobec dwóch zatrzymanych w L., w wyniku czego jeden z nich – obywatel Francji – doznał obrażeń ciała skutkujących rozstrojem zdrowia. Sprawa ta, budząca szeroki negatywny rezonans społeczny, ma jednak także aspekt natury ogólnej. Jest to bowiem kolejny przypadek użycia przez funkcjonariusza Policji urządzenia, niebędącego jego służbowym wyposażeniem.

Za całkowicie niedopuszczalne – w ocenie Rzecznika – należy uznać posiadanie oraz używanie prywatnego sprzętu (na przykład paralizatorów) przez policjantów w trakcie pełnienia służby. Używanie tego rodzaju urządzeń zawsze wiąże się z niebezpieczeństwem dla życia i zdrowia osób, wobec których prowadzone są interwencje. Zastosowanie sprzętu nieposiadającego stosownych zezwoleń dopuszczających jego używanie przez policjantów zwiększa to niebezpieczeństwo.

Rzecznik zwrócił się do Komendanta z prośbą o zbadanie problemu wykorzystywania przez policjantów prywatnych urządzeń stanowiących środki przymusu bezpośredniego, a także o ustalenie, ile spraw w tej materii było przedmiotem postępowań wewnętrznych i ewentualnie w konsekwencji przygotowawczych. Poprosił także o poinformowanie o zajętym stanowisku oraz ewentualnie podjętych działaniach.

 

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Komendant Główny Policji w piśmie z 4 lipca 2017 r. poinformował, że do wszystkich jednostek Policji zostały wysłane pisma zawierające głęboką dezaprobatę dla zachowań opisanych m.in. w wystąpieniu Rzecznika. Ponadto, wydano polecenia kategorycznego zakazu posiadania, używania i wykorzystywania – w czasie służby i podczas realizacji zadań służbowych – jakichkolwiek prywatnych środków przymusu bezpośredniego lub urządzeń podobnie działających. Komendant polecił także niezwłoczne sprawdzenie wyposażenia do służby wszystkich policjantów, a w przypadku ujawnienia tego rodzaju środków – podjęcie radykalnych działań eliminujących takie sytuacje, łącznie z kierowaniem stosowanych zawiadomień do prokuratury. Odnosząc się do zdarzenia, w którym poszkodowanym był obywatel Francji, Komendant zaznaczył, że w kierowanej przez niego formacji nie będzie przyzwolenia dla takich zachowań i w stosunku do policjantów naruszających tego rodzaju normy prawne będą wyciągane surowe konsekwencje, włącznie z wydaleniem ze służby.