Wystąpienie do Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej w sprawie braku zwrotu kosztów ustanowienia jednego obrońcy z wyboru w postępowaniu dyscyplinarnym lekarzy z dnia 2017-07-26.
Wystąpienie do Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej w sprawie braku zwrotu kosztów ustanowienia jednego obrońcy z wyboru w postępowaniu dyscyplinarnym lekarzy.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęła skarga wskazująca na ugruntowaną praktykę organów samorządu zawodowego lekarzy, polegającą na uznaniu, że lekarzowi prawomocnie uniewinnionemu w sprawie z zakresu odpowiedzialności zawodowej nie należy się zwrot kosztów ustanowienia jednego obrońcy z wyboru w sprawie dyscyplinarnej.
W ocenie Rzecznika wskazana wykładnia przyjmowana przez lekarskie sądy dyscyplinarne jest nie do pogodzenia z konstytucyjnymi standardami, a w szczególności z prawem do obrony.
Rzecznik zauważył, że przyjmowana przez lekarskie sądy dyscyplinarne wykładnia pomija jednoznaczną treść przepisów ustawy o izbach lekarskich, z której wynika, że w razie uniewinnienia obwinionego lub umorzenia postępowania koszty postępowania ponosi Skarb Państwa. Zdaniem Rzecznika pojęcie „kosztów postępowania” odnosi się również do kosztów postępowania przed sądami lekarskimi, co wynika z faktu, że częścią postępowania w sprawie z zakresu odpowiedzialności lekarzy jest postępowanie przed sądem lekarskim.
Ponadto, ustawa o izbach lekarskich zawiera odesłanie do Kodeksu postępowania karnego, którego przepisy przewidują obligatoryjny zwrot kosztów ustanowienia jednego obrońcy w przypadku uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania.
Za przyjęciem wykładni, zgodnie z którą lekarzowi prawomocnie uniewinnionemu w sprawie z zakresu odpowiedzialności zawodowej należy się zwrot kosztów ustanowienia jednego obrońcy w sprawie przemawiają także wnioski płynące z orzecznictwa Sądu Najwyższego (uchwała z dnia 28 stycznia 2016 r. w sprawie o sygn. akt I KZP 16/15) oraz Trybunału Konstytucyjnego (wyrok z dnia 26 lipca 2006 r., sygn. akt SK 21/04).
Z zasady demokratycznego państwa prawnego należy wyprowadzić wniosek o stosowaniu, także w postępowaniu dyscyplinarnym, gwarancji ustanowionych w rozdziale II Konstytucji. Gwarancje te odnoszą się bowiem do wszelkich postępowań represyjnych, których celem jest poddanie obywatela jakiejś formie ukarania bądź sankcji oraz dotyczą każdej osoby fizycznej. Osobie obwinionej niezbędne jest przyznanie możliwości ochrony swoich interesów, chociażby nie było to postępowanie karne sensu stricto.
Rzecznik zwrócił się do Prezesa z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie oraz o podjęcie odpowiednich działań mających na celu zapewnienie skutecznej ochrony praw człowieka.