Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w zakresie rozstrzygnięcia pytania prawnego Sądu Rejonowego dotyczącego niezgodności z Konstytucją przepisu ustawy Prawo budowlane z dnia 2017-08-10.

Adresat:
Trybunał Konstytucyjny
Sygnatura:
II.510.591.2017
Data sprawy:
2017-08-10
Rodzaj sprawy:
zawiadomienie do Trybunału Konstytucyjnego o przystąpieniu do postępowania w sprawie pytań prawnych (TKP)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w zakresie rozstrzygnięcia pytania prawnego Sądu Rejonowego dotyczącego niezgodności z Konstytucją przepisu ustawy Prawo budowlane.

Rzecznik Praw Obywatelskich zgłosił udział w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym i przedstawił następujące stanowisko: przepis Prawa budowlanego, w zakresie, w jakim penalizuje użytkowanie obiektu w sposób niezgodny z przepisami, bez skonkretyzowania uregulowań prawnych, z naruszeniem których ustawodawca wiąże odpowiedzialność karną, jest niezgodny z zasadą zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz zasadą jednoznaczności i określoności prawa.

Zgodnie z art. 91a Prawa budowlanego: "Kto nie spełnia, określonego w art. 61, obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku". Skarżony przepis stwarza niepożądany stan niepewności dla jednostki, wynikający z tego, iż zarówno adresaci tej normy, jak i organy powołane do stosowania prawa nie są w stanie w sposób jednoznaczny i kompletny ustalić treści normy zakodowanej we wskazanym przepisie. Użycie przez ustawodawcę sformułowania "w sposób sprzeczny z przepisami" sprawia, że nie jest możliwe ustalenie w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, jaki jest dokładny krąg regulacji prawnych będących desygnatami przedmiotowego określenia. Oznacza to, że skarżony przepis pozostaje w sprzeczności z fundamentalnymi założeniami prawa karnego, w szczególności z zasadą określoności i tym samym godzi w fundamenty państwa prawnego.

 


Data odpowiedzi:
2021-02-09
Opis odpowiedzi:
Stanowisko uwzględnione (wyrok z 9 lutego 2021 r., sygn. akt P 15/17).
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 91a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, w zakresie obejmującym zwrot „użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”, jest niezgodny z art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto, Trybunał postanowił umorzyć postępowanie w zakresie art. 7 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. oraz art. 15 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. z uwagi na nieuzasadnienie przez pytający Sąd postawionych zarzutów.