Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie niezgodności z Konstytucją przepisów ustawy o Służbie Ochrony Państwa dotyczących prowadzenia kontroli osobistej.

Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 grudnia 2017 r. (sygn. akt K 17/14) art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy o Biurze Ochrony Rządu został uznany za niezgodny z Konstytucją w zakresie, w jakim uprawnia funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu do dokonywania kontroli osobistej, nie określając granic tej kontroli. Ponadto, TK uznał, iż ww. przepis narusza Konstytucję w zakresie, w jakim nie przewiduje sądowej kontroli zgodności z prawem działań funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu. Równocześnie Trybunał orzekł, że w zakwestionowanych zakresach przepis utraci moc obowiązującą z upływem 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.

Cała ustawa o Biurze Ochrony Rządu utraci moc obowiązującą już w dniu 1 lutego 2018 r., tj. w dniu wejścia w życie ustawy o Służbie Ochrony Państwa. Nie ulega jednak wątpliwości, w świetle powołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, że także art. 21 pkt 3 oraz art. 23 ust. 2 ustawy o Służbie Ochrony Państwa są niezgodne z przepisami ustawy zasadniczej. Art. 21 pkt 3 ustawy o Służbie Ochrony Państwa uprawnia bowiem funkcjonariuszy SOP do dokonywania kontroli osobistej, nie określając granic tej kontroli. Natomiast art. 23 ust. 2 ustawy o SOP przewiduje, że na sposób prowadzenia kontroli osobistej przysługuje jedynie zażalenie do miejscowo właściwego prokuratora, a więc nie przewiduje sądowej kontroli działań funkcjonariuszy SOP.

Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o podjęcie działań legislacyjnych w celu dostosowania treści przepisów ustawy o Służbie Ochrony Państwa do konstytucyjnych standardów ochrony praw człowieka.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji w piśmie z dnia 26 lutego 2018 r. poinformował, że decyzja, co do ostatecznego kształtu stosownego aktu prawnego w przedmiotowym zakresie lub odrębnych nowelizacji poszczególnych ustaw, których dotyczy wspomniany wyrok, wymaga uprzedniej analizy i wypracowania propozycji nowych rozwiązań legislacyjnych, które nie będą sprzeczne z Konstytucją i jednocześnie nie wpłyną negatywnie na skuteczność ww. formacji odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego. Resort planuje przeprowadzenie przedmiotowej analizy w uzgodnieniu z nadzorowanymi służbami w terminie umożliwiającym nowelizację niezgodnych z Konstytucją przepisów prawa przed upływem określonego w wyroku terminu 18 miesięcy od jego ogłoszenia, po którym ww. przepisy w dotychczasowym brzmieniu utracą moc obowiązującą.