Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Finansów w sprawie zmian w zakresie możliwości korzystania z ulgi rehabilitacyjnej przez opiekunów osób z niepełnosprawnościami mających na utrzymaniu dorosłe osoby z niepełnosprawnościami.

W wyniku nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został zmieniony art. 26 ust. 7e poprzez podniesienie limitu dochodu osób niepełnosprawnych z 9120 zł do 10800 zł i dodanie wyraźnego zastrzeżenia, że z dochodów osób niepełnosprawnych warunkujących uzyskanie ulgi wyłączone zostały alimenty na rzecz dzieci. Nowa regulacja weszła w życie z dniem 1 stycznia 2018 r. i ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2017 r. W odpowiedzi na interpelację poselską resort finansów poinformował, że w pojęciu dochodu osoby niepełnosprawnej pozostającej na utrzymaniu podatnika mieszczą się wszystkie uzyskane przez tę osobę dochody, w tym zwolnione od podatku, np. zasiłek pielęgnacyjny. W uzasadnieniu projektu ustawy zmieniającej ww. przepis ustawodawca wskazał, że wyłączenie alimentów z limitu nie będzie już ograniczać możliwości stosowania przez rodzica ulgi rehabilitacyjnej z tytułu wydatków poniesionych na rzecz niepełnosprawnego dziecka.

Tymczasem Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę, że ograniczenie dokonanego wyłączenia tylko do alimentów (z pominięciem zasiłku pielęgnacyjnego) będzie uniemożliwiać wielu opiekunom osób niepełnosprawnych skorzystanie z ulgi rehabilitacyjnej. W sytuacji pobierania przez osobę niepełnosprawną renty socjalnej oraz zasiłku pielęgnacyjnego dojdzie bowiem do przekroczenia limitu określonego w tym przepisie. Konsekwencją tego będzie utrata możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej i uniemożliwienie rodzinom osób z niepełnosprawnościami odliczenia wydatków poniesionych na ich rehabilitację.

Istniejące rozwiązanie jest odbierane przez środowisko rodzin osób z niepełnosprawnościami jako krzywdzące i niesprawiedliwe. Również w opinii Rzecznika znowelizowane przepisy dotyczące ulgi rehabilitacyjnej w ich obecnym kształcie mogą stać się źródłem istotnego problemu społecznego. Stosownie do przepisów Konstytucji, władze publiczne mają obowiązek udzielić osobom niepełnosprawnym pomocy w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej. Zabezpieczenie egzystencji oznacza istnienie niezbędnych gwarancji finansowych i rzeczowych zapewniających osobom niepełnosprawnym odpowiednie warunki życia, co związane jest z realizacją godności człowieka.

Rzecznik wskazał, że opieka i pomoc dla osoby z niepełnosprawnościami stanowi duże obciążenie finansowe dla rodziny i przy braku odpowiedniego wsparcia rodziny te zagrożone są niedostatkiem. Rodzina jest tą grupą, od której osoby z niepełnosprawnościami uzyskują największą pomoc i wsparcie. Dlatego tak ważne jest odpowiednie wsparcie rodzin osób z niepełnosprawnościami, w tym m.in. w formie ulg i zwolnień podatkowych.

W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się do Minister Finansów z prośbą o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie oraz poinformowanie, czy resort finansów planuje podjęcie działań w celu rozwiązania sygnalizowanego problemu.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w piśmie z 23 kwietnia 2018 r. poinformował, że Ministerstwo Finansów podjęło działania zmierzające do zmiany przepisów ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych i, obok podwyższenia limitu dochodu osoby niepełnosprawnej, doprowadzono do zrównania sytuacji wszystkich rodziców utrzymujących osoby niepełnosprawne, wyłączając z dochodu dzieci będących osobami niepełnosprawnymi otrzymane alimenty. Ponadto, przedstawiciel resortu finansów wskazał, że strona rządowa pozytywnie odniosła się do poprawki zgłoszonej w dniu 11 kwietnia 2018 r. na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw, która wyłączyła z dochodu osoby niepełnosprawnej również otrzymywany przez nie zasiłek pielęgnacyjny.