Wystąpienie do Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie skutków nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 2018-04-05.
Wystąpienie do Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie skutków nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.
W środkach masowego przekazu został dostrzeżony kolejny już problem wynikający z uchwalenia ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, Kodeksu postępowania cywilnego oraz Prawa spółdzielczego. Nowelizacja ta pociąga za sobą niekorzystne skutki dla członków spółdzielni, którzy w przeszłości uzyskali przydział spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w budynku położonym na gruncie, do którego spółdzielni nie przysługuje prawo własności albo prawo użytkowania wieczystego, i którzy obecnie, po podjęciu przez Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów w dniu 24 maja 2013 r. uchwały o sygn. akt III CZP 104/12, dysponują jedynie ekspektatywą spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.
W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich problem ten może być wynikiem niedopatrzenia ustawodawcy, który wprowadzając omawiane regulacje, nie uwzględnił sytuacji prawnej tej grupy członków spółdzielni. Zachodzi zatem uzasadniona obawa, że wraz z wejściem w życie ustawy nowelizującej ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych osoby te utracą członkostwo w spółdzielni z mocy prawa. Co istotne, znalazły się one w sytuacji wynikającej z ww. uchwały Sądu Najwyższego z przyczyn niezawinionych.
Rzecznik zwrócił uwagę, że zachodzi realna obawa, iż wykreślenie osób, którym służy ekspektatywa spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, z rejestru członków spółdzielni mieszkaniowej, spowoduje odebranie przysługujących im do tej pory uprawnień korporacyjnych wynikających ze stosunku członkostwa. Osoby te zostaną pozbawione wpływu na funkcjonowanie spółdzielni i współdecydowanie o szeregu aspektów jej działalności, w szczególności odnoszących się do zarządzania majątkiem spółdzielni, dostępu do dokumentów spółdzielczych, uprawnienia do żądania przedstawienia przez spółdzielnię kalkulacji wysokości opłat.
Rzecznik wskazał ponadto, że osoby te mają interes prawny w posiadaniu członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej – zgodny z celem działalności spółdzielni – wynikający z brzmienia art. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Opisana wyżej sytuacja, w której omawiana grupa obywateli – bez własnej winy – pozbawiana jest przysługujących im uprawnień, narusza zasadę zaufania obywateli do państwa i stanowionego prawa i nie może być akceptowana w praworządnym państwie.
Niestety, mimo dalekosiężnych skutków społecznych i prawnych, jakie wynikają z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2013 r., do chwili obecnej ustawodawca nie podjął działań legislacyjnych zmierzających do uregulowania sytuacji prawnej omawianej grupy osób.
Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o rozważenie potrzeby pilnego podjęcia działań legislacyjnych w omawianym zakresie, w celu wyeliminowania wspomnianego niedopatrzenia ustawodawcy.