Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Obrony Narodowej w sprawie kontroli przestrzegania praw i wolności żołnierzy z dnia 2018-04-09.

Adresat:
Minister Obrony Narodowej
Sygnatura:
WZF.7040.6.2018
Data sprawy:
2018-04-09
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Wydział do Spraw Żołnierzy i Funkcjonariuszy
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Obrony Narodowej w sprawie kontroli przestrzegania praw i wolności żołnierzy.

W jednej z jednostek wojskowych została przeprowadzona kontrola przestrzegania praw i wolności obywatelskich żołnierzy. Celem kontroli było zapoznanie się z warunkami szkolenia i pełnienia służby, zwłaszcza zabezpieczenia socjalnego, realizacji uprawnień w zakresie zabezpieczenia mundurowego, bezpieczeństwa i higieny służby oraz funkcjonowania systemu kadrowego. Kontrolowano również funkcjonowanie systemu skarg oraz przestrzegania procedur dyscyplinarnych.

Za najistotniejszy problem – z punktu widzenia żołnierzy – uznano wiarygodne informowanie żołnierzy, zwłaszcza z korpusu podoficerskiego, o możliwości odpowiedniego, indywidualnego planowania ich rozwoju służbowego. Żołnierze wskazują, że struktura korpusu podoficerskiego w pułku, wynikająca z usytuowania i zaszeregowania stanowisk w ustalonym systemie organizacyjnym, utrudnia podejmowanie racjonalnych i efektywnych decyzji w tym zakresie. Wskazywano, że dla stopni podoficerów młodszych nie istnieją w strukturze organizacyjnej pułku odpowiednie stanowiska, co wpływa na brak możliwości awansowych żołnierzy z grupy podoficerów młodszych pełniących służbę na stanowiskach dowódczych.

Negatywnie oceniono wprowadzenie w wojsku systemu zmniejszania uposażenia do 80% w przypadku pozostawania żołnierza na zwolnieniu lekarskim. Z pozytywnymi reakcjami spotkała się natomiast zmiana przepisów regulujących zasady odbywania służby kontraktowej i zniesienie 12-letniego limitu maksymalnego okresu służby dla żołnierzy korpusu szeregowych. W ocenie samych żołnierzy spowodowało to poprawę dyscypliny i jakości wykonywania obowiązków służbowych.

Praktycznie wszyscy żołnierze kontrolowanej jednostki wskazywali na niską jakość posiadanego sprzętu wojskowego, zwłaszcza transportowego, który z reguły przekracza 30 lat eksploatacji i nie jest w stanie zabezpieczyć prawidłowego wykonania nałożonych na nich zadań służbowych. Jakość tego sprzętu zagraża ponadto bezpieczeństwu samych żołnierzy. Postulowano także stworzenie sprawnego systemu kontroli jakości produktów kierowanych na użytek wojska, zwłaszcza w zakresie umundurowania i wyposażenia.

Niepokój wzbudził również fakt, że podczas szkolenia poligonowego nie jest obecny lekarz wojskowy, oraz że jednostka nie dysponuje izbą chorych. Co więcej, ustalana opieka medyczna żołnierzy w cywilnych jednostkach służby zdrowia nie spełnia nawet podstawowych potrzeb. Żołnierze spotykają się z odmowami udzielenia pomocy medycznej w okolicznych szpitalach. Z uwagi na szkolenie w kompleksach leśnych sygnalizowano również potrzebę opracowania skuteczniejszego systemu zapobiegania ukąszeniom kleszczy oraz ochrony przed przenoszonymi przez nie chorobami.

Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zbadanie wskazanych problemów oraz ewentualnie podjęcie działań zmierzających do ich rozwiązania.

 


Data odpowiedzi:
2018-05-07
Opis odpowiedzi:
Dyrektor Biura Ministra Obrony Narodowej w piśmie z 7 maja 2018 r. poinformował, że właściwe instytucje i organy resortu obrony narodowej zostały zobligowane do zbadania wskazanych problemów oraz podjęcia działań zmierzających do ich rozwiązania.