Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie rozbieżności w sytuacji osób pokrzywdzonych przestępstwem, które chcą skorzystać z prawa do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia z dnia 2018-06-11.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie rozbieżności w sytuacji osób pokrzywdzonych przestępstwem, które chcą skorzystać z prawa do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia.
Przedmiotem stałego zainteresowania Rzecznika Praw Obywatelskich są normy prawne regulujące tryb postępowania karnego stanowiące gwarancję równości praw osób, które biorą udział w takim postępowaniu. W tym kontekście Rzecznik zwrócił uwagę na rozbieżności w sytuacji osób pokrzywdzonych przestępstwem, które chcą skorzystać z prawa do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia.
W obowiązującym stanie prawnym, w przypadku złożenia wniosku o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu, bieg terminu określonego w art. 55 § 1 k.p.k. ulega zawieszeniu do czasu wydania ostatecznego rozstrzygnięcia w tym zakresie. Jeśli pełnomocnik z urzędu nie zostaje przyznany (np. sąd uznał, że pokrzywdzony może sam ponieść koszty zastępstwa prawnego), termin ten „odżywa” i biegnie w dalszym ciągu. Jeśli jednak pełnomocnik z urzędu zostaje przyznany, termin zaczyna swój bieg od nowa od dnia powiadomienia pełnomocnika o wyznaczeniu.
Powyższe rozwiązanie, w opinii Rzecznika, stanowi nieuprawnione zróżnicowanie sytuacji osób znajdujących się w analogicznych okolicznościach. Jedynie bowiem od treści decyzji w przedmiocie przyznania pełnomocnika z urzędu zależy, czy termin na wniesienie aktu oskarżenia będzie biegł w dalszym ciągu, czy też od nowa (w istocie ulegając przedłużeniu).
W ocenie Rzecznika uzasadnione jest wprowadzenie zasady, zgodnie z którą bieg terminu na wniesienie subsydiarnego aktu oskarżenia biegnie dla wszystkich pokrzywdzonych od dnia doręczenia postanowienia prokuratora (tj. tak jak obecnie), lecz w przypadku złożenia wniosku o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu, termin ten ulega zawieszeniu i zaczyna biec na nowo od dnia doręczenia decyzji sądu w tym przedmiocie, niezależnie od jej merytorycznej treści (tj. rozszerzenie biegu tego terminu od nowa także na przypadki, w których sąd nie przyznał pełnomocnika z urzędu). W takim przypadku, jeśli nie przyznano pełnomocnika z urzędu, termin biegłby na nowo od dnia doręczenia tej decyzji pokrzywdzonemu.
Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o rozważenie zainicjowania stosownych prac legislacyjnych i poinformowanie o stanowisku zajętym w tej materii.