Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie zobowiązania oskarżonego do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, podczas gdy o roszczeniu majątkowym wynikającym z popełnienia przestępstwa na szkodę pokrzywdzonego prawomocnie orzeczono w postępowaniu nakazowym z dnia 2018-09-18.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
BPG.510.99.2015
Data sprawy:
2018-09-18
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Biuro Pełnomocnika Terenowego w Gdańsku
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie zobowiązania oskarżonego do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, podczas gdy o roszczeniu majątkowym wynikającym z popełnienia przestępstwa na szkodę pokrzywdzonego prawomocnie orzeczono w postępowaniu nakazowym.

Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że zgodnie z art. 415 § 1 zd. 2 Kodeksu postępowania karnego nawiązki na rzecz pokrzywdzonego, obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono. Dlatego, w ocenie Rzecznika, przy zaistnieniu tożsamości podmiotowej i przedmiotowej znaleźć winna zastosowanie klauzula antykumulacyjna, eliminująca możliwość nałożenia obowiązku naprawienia szkody. Skoro więc nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym w dniu 31 stycznia 2001 przez Sąd Okręgowy, oskarżony został zobowiązany w postępowaniu cywilnym do zapłaty na rzecz Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej kwoty wynikającej z popełnienia przestępstwa będącego przedmiotem postępowania w sprawie, to Sąd Rejonowy, orzekając nie miał już prawa nałożyć na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody w takim zakresie. Przedmiotem bowiem obu rozstrzygnięć jest ta sama wierzytelność wynikająca z przestępstwa przypisanego oskarżonemu.

 


Data odpowiedzi:
2019-12-11
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 11 grudnia 2019 r., sygn. akt III KK 554/18).
W ocenie Sądu Najwyższego w związku ze stwierdzoną tożsamością podmiotową i przedmiotową roszczenia zasądzonego w postępowaniu cywilnym i obowiązku naprawienia szkody znaleźć powinna była zastosowanie klauzula antykumulacyjna. Ze względu na powyższe, wyrok Sądu Rejonowego nie może się ostać w zaskarżonej części, ponieważ został wydany z rażącym naruszeniem prawa karnego procesowego, co miało istotny wpływ na jego treść.