Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie naruszenia prawa materialnego poprzez jego błędne zastosowanie z dnia 2018-09-24.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
BPK.511.34.2018
Data sprawy:
2018-09-24
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Biuro Pełnomocnika Terenowego w Katowicach
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie naruszenia prawa materialnego poprzez jego błędne zastosowanie.

Sąd Rejonowy uznał oskarżonego za winnego tego, że wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posiadał środek odurzający w postaci jednej porcji suszu roślinnego ziela konopi przyjmując, że czyn ten stanowi przestępstwo z art. 62 ust. 3 w zw. z art. 62 ust. 1 ww. ustawy. Zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Działanie przestępcze, o którym stanowi art. 62 ww. ustawy polega na niezgodnym z ustawą posiadaniu środków odurzających lub substancji psychotropowych.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że zaskarżony wyrok nie zawiera uzasadnienia, jednakże z akt sprawy wynika, że podstawą przyjęcia, że oskarżony wbrew przepisom ustawy posiadał środek odurzający w postaci jednej porcji suszu roślinnego ziela konopi, było to, że wypalił on jednego papierosa z zawartością suszu marihuany. Mając powyższe na uwadze, podkreślenia wymaga to, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalone jest stanowisko, że dysponowanie środkiem odurzającym lub substancją psychotropową w trakcie ich zażywania, nie wypełnia znamienia posiadania w rozumieniu art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Ratio legis tego przepisu nie polega bowiem na ściganiu osób zażywających dawkę narkotyku, gdyż samo zażywanie narkotyków nie jest przez obowiązujące w Polsce przepisy prawa penalizowane.

Zdaniem Rzecznika poza obszarem penalizacji pozostaje więc proces zażywania środka odurzającego lub substancji psychotropowej, który zawsze wiąże się z jakąś formą posiadania czy po prostu trzymania takiego środka. Wszystkie formy dysponowania środkiem odurzającym w omawianej sytuacji nie mogą być uznane za jego posiadanie w rozumieniu art. 62 ww. ustawy. A zatem w przypadku użycia w całości środka odurzającego karanie takiej osoby za wcześniejsze jego posiadanie, stanowiłoby obejście zakazu karania zachowania, które z istoty swej nie jest typizowane jako czyn zabroniony. Takie karanie byłoby wyrazem złamania podstawowych reguł procesu karnego, w szczególności zasady nullum crimen sine lege.