Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie realizacji przez osoby bliskie kontaktów z dorosłą osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie z dnia 2018-09-28.

Adresat:
Minister Sprawiedliwości
Sygnatura:
IV.7024.22.2018
Data sprawy:
2018-09-28
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie realizacji przez osoby bliskie kontaktów z dorosłą osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie.

W wystąpieniu do Ministra Sprawiedliwości Rzecznik ponownie przedstawił problem dotyczący możliwości realizacji przez osoby bliskie kontaktów z dorosłą osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie, w sytuacji, gdy opiekun takiej osoby utrudnia, bądź uniemożliwia kontakty.

W ocenie Rzecznika konieczne jest pilne rozważenie dokonania zmian w procedurze cywilnej, które umożliwiałyby sądowi, na skutek sygnału przekazanego przez same zainteresowane osoby, wszczęcie postępowania w tego typu sprawach z urzędu. Obecnie ani osoba ubezwłasnowolniona, ani jej osoby bliskie nie mogą same uruchomić postępowania w kwestii wydania opiekunowi przez sąd odpowiednich zarządzeń regulujących kontakty między tymi osobami, ani też sąd nie może takiego postępowania wszcząć sam z urzędu. Proponowane w orzecznictwie rozwiązania praktyczne w znaczący sposób komplikują sposób procedowania w takich sprawach. Uzależniają bowiem działania sądów od uprzedniej decyzji podmiotów trzecich (Rzecznik Praw Obywatelskich, prokuratura, organizacja pozarządowa), które to podmioty mogą nie mieć wglądu we wszystkie istotne okoliczności sprawy, co utrudni bądź uniemożliwi zajęcie obiektywnego i odpowiedzialnego stanowiska.

Zdaniem Rzecznika, w sytuacji, gdy osoby uprawnione do ochrony ich życia rodzinnego i prywatnego nie mogą własnym działaniem doprowadzić do zainicjowania postępowania sądowego, które umożliwi im realizację wzajemnych kontaktów, a co więcej także sąd opiekuńczy nie może z urzędu takiego postępowania zainicjować, jeśli widzi ku temu uzasadnienie, jest nie do pogodzenia z konstytucyjną zasadą ochrony życia prywatnego i rodzinnego.

Rzecznik zwrócił się do Ministra o poinformowanie o zajętym stanowisku.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2018-11-21
Opis odpowiedzi:
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w piśmie z 21 listopada 2018 r. poinformował, iż zdaniem resortu obowiązujące rozwiązania, z uwzględnieniem możliwości zobowiązania przez sąd opiekuna prawnego do wystąpienia z wnioskiem dotyczącym ustalenia przez sąd, czy dana osoba powinna – mając na uwadze dobro osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej – utrzymywać z nią kontakty, wydają się rozwiązaniami wystarczającymi. Wobec powyższego nie zachodzi potrzeba wszczynania prac legislacyjnych w kierunku postulowanym pismem Rzecznika.