Wystąpienie do Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie przygotowania i wyposażenia lokali wyborczych do potrzeb wyborców z niepełnosprawnościami z dnia 2018-10-10.
Wystąpienie do Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie przygotowania i wyposażenia lokali wyborczych do potrzeb wyborców z niepełnosprawnościami.
Od wielu lat Rzecznik Praw Obywatelskich prowadzi pogłębione analizy dotyczące realizacji praw wyborczych obywateli, w tym m.in. stosowania ułatwień w głosowaniu, jakie zapewnia wyborcom Kodeks wyborczy. W ostatnim czasie Rzecznik monitoruje pod tym kątem przygotowania do zbliżających się wyborów samorządowych.
Ze szczególną uwagą Rzecznik analizuje stosowanie w praktyce mechanizmów adresowanych do wyborców niepełnosprawnych, w tym przewidzianej w art. 40a Kodeksu wyborczego możliwości głosowania przy użyciu nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a. Z brzmienia wspomnianego przepisu wynika, że wyborca niepełnosprawny nie musi w żaden sposób przed dniem wyborów zgłaszać zamiaru korzystania z nich, a nakładki do głosowania powinien uzyskać w każdym lokalu wyborczym.
Biorąc pod uwagę treść wytycznych PKW w sprawie uzyskania nakładek w lokalu wyborczym oraz sygnały i pytania płynące do Biura RPO od organizacji społecznych oraz wyborców, Rzecznik zwrócił się do Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej z prośbą o przedstawienie procedury wspomnianego wyżej dostarczania nakładek z urzędu gminy do lokali wyborczych, a w szczególności o wskazanie, ile nakładek zostanie przygotowywanych w każdej gminie, ilu przedstawicieli urzędu gminy będzie w gotowości dowiezienia nakładek do lokali wyborczych i wyjaśnienie, czy procedura przewiduje sytuację, gdy równocześnie na terenie tej samej gminy zamiar głosowania zgłosi kilku wyborców głosujących w różnych lokalach wyborczych.
Rzecznik poprosił również o wskazanie, czy Państwowa Komisja Wyborcza w ramach swoich działań informacyjnych skierowanych do wyborców, rozważa bardziej szczegółowe przedstawienie procedury uzyskiwania nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a, a w szczególności informacji, że procedura ta może wiązać się z koniecznością oczekiwania przez wyborcę niepełnosprawnego (ewentualnie, wraz z osobą towarzyszącą) w lokalu wyborczym.
W przekonaniu Rzecznika właściwe przygotowanie i wyposażenie lokali wyborczych z uwzględnieniem potrzeb wyborców niepełnosprawnych jest kwestią kluczową dla udziału w głosowaniu tej grupy obywateli. W związku z powyższym Rzecznik poinformował Przewodniczącego PKW, że przed wyborami do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m.st. Warszawy oraz wyborami wójtów, burmistrzów i prezydentów miast zarządzonymi na dzień 21 października 2018 r. zaplanowano przeprowadzenie przez pracowników Biura RPO inspekcji wybranych lokali wyborczych mających status dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych. Wyniki tej inspekcji będą stanowić ważny materiał m.in. dla dokonania oceny przez Rzecznika funkcjonowania gwarancji udziału obywateli w wyborach, a także dla formułowania ewentualnych wniosków i zaleceń.