Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego o utrzymaniu w mocy decyzji wydanej z upoważnienia Starosty przez Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie o przyznaniu świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka z dnia 2018-10-17.
Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego o utrzymaniu w mocy decyzji wydanej z upoważnienia Starosty przez Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie o przyznaniu świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich obie kwestionowane decyzje zostały wydane z naruszeniem art. art. 87 ust. 1 w zw. z art. 80 ust. 1 pkt 1 oraz art. 35 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz z pogwałceniem przepisów postępowania. Za wydaniem wskazanych decyzji nie przemawiał również słuszny interes stron, a wręcz przeciwnie – wydane rozstrzygnięcia doprowadziły do sytuacji, w której pomimo, że od dnia 9 maja 2016 r. małoletnia O. B. przebywa stale u wnioskodawców, w ich mieszkaniu i pod ich opieką, to za okres 10 miesięcy (od wydania przez Sąd Rejonowy postanowienia, do ostatecznego postanowienia sądu odwoławczego) wnioskodawcy nie mogą uzyskać należnych świadczeń na pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego w rodzinie zastępczej dziecka.
Rzecznik kwestionuje przede wszystkim stanowisko zajęte w sprawie przez organy administracji, które uznały, że dopiero prawomocne postanowienie Sądu II instancji determinuje prawo rodziny zastępczej do uzyskania świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej pomimo, że dziecko faktycznie zostało umieszczone w pieczy zastępczej na podstawie postanowienia Sądu I instancji. W ocenie Rzecznika przyznanie świadczenia rodzinie zastępczej winno nastąpić od daty zaistnienia przesłanki warunkującej ustalenie prawa do świadczenia, to jest umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej na podstawie orzeczenia sądu.
Rzecznik zauważył także, że w ustawie o w.r.i.s.p.z. ustawodawca nie wprowadził definicji legalnej wyrażenia „orzeczenie sądu, na podstawie którego następuje umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej”, jak i definicji „faktycznego umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej”. W związku z powyższym wykładnia językowa tych wyrażeń, tj. ustalenie ich znaczenia i zakresu winno być dokonane ze względu na język, w którym zostały sformułowane. W języku polskim wyrażenie „faktycznie” oznacza: zgodny z rzeczywistością, rzeczywisty, realny. Natomiast pojęcie „orzeczenie sądu” na gruncie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. obejmuje: wyroki, wyroki zaoczne, nakazy zapłaty, postanowienia, postanowienia tymczasowe i zarządzenia. Kierując się założeniem o racjonalności ustawodawcy na gruncie powołanej ustawy o w.r.i.s.p.z. „faktyczne umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej” oraz „orzeczenie sądu” należy interpretować we wskazany wyżej sposób.
W związku z powyższym za nieprawidłowe należy przyjąć stanowisko organów, że przez orzeczenie sądu, na podstawie którego zostaje umieszczone dziecko w rodzinie zastępczej, należy rozumieć prawomocne postanowienie sądu o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej, albowiem racjonalny prawodawca wyraźnie, by to określił, a nie użył pojęcia „orzeczenie sądu”.
Wojewódzki Sąd Administracyjny umorzył postępowanie w związku z uwzględnieniem skargi w całości przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze. Organ odwoławczy, zgodnie z dyspozycją art. 54 § 3 ustawy p.p.s.a., w terminie trzydziestu dni od dnia otrzymania skargi, uchylił w całości zaskarżoną decyzję i wydał nową decyzję, uwzględniającą żądanie strony skarżącej w zakresie ustalenia daty początkowej przyznania świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania.