Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie przesyłania członkom spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej wezwań do uzupełnienia podwyższonych udziałów.

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi obywateli, dotyczące nadsyłanych przez Syndyka SKOK „Skarbiec” wezwań do opłacenia podwyższonych udziałów w Kasie. Mimo iż konsekwencją nieuzupełnienia udziałów w terminie mogło być wykreślenie z rejestru członków, o konieczności uzupełnienia udziałów poinformowano członków po prawie 3 latach od dnia podjęcia uchwały Walnego Zgromadzenia. Analiza przedmiotowej sprawy skłoniła Rzecznika do zasygnalizowania wątpliwości związanych z regulacjami prawnymi, które w ocenie Syndyka stanowią podstawę do takich działań.

Zestawiając przepisy P.s. z regulacjami u.s.k.o.k. należy zauważyć, że kryteria odpowiedzialności członków za straty kasy zostały uregulowane w odmienny sposób, bowiem w art. 26 ust. 3 u.s.k.o.k. odpowiedzialność została powiązana z udziałami wpłaconymi (wniesionymi), a w P.s. z udziałami zadeklarowanymi. Pojęcia „udział zadeklarowany” i „udział wpłacony” nie są tożsame. Z tego względu Rzecznik powziął wątpliwości dotyczące zakresu odpowiedzialności członków spółdzielczych kas oszczędnościowo – kredytowych po ogłoszeniu upadłości, tj. czy z uwagi na ww. regulacje odpowiadają oni do wysokości wpłaconych, czy też zadeklarowanych udziałów.

Ponadto, brak obowiązku powiadamiania członków Kasy o podwyższeniu minimalnej wysokości udziałów utrudnia członkom Kasy możliwość wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały, jeżeli w ich ocenie była ona sprzeczna z postanowieniami Statutu bądź dobrymi obyczajami lub godziła w interesy kasy albo miała na celu pokrzywdzenie jej członka. Wytoczenie powództwa możliwe jest bowiem w terminie 6 tygodni od dnia odbycia zgromadzenia, jeżeli zaś powództwo wnosi członek nieobecny na walnym zgromadzeniu na skutek jego wadliwego zwołania – w ciągu 6 tygodni od dnia powzięcia wiadomości przez tego członka o uchwale, nie później jednak niż przed upływem roku od dnia odbycia walnego zgromadzenia.

Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w przedstawionej sprawie, a w szczególności o poinformowanie, czy resort dostrzega konieczność wprowadzenia odpowiednich zmian legislacyjnych w tym zakresie.

 

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w piśmie z 20 września 2019 r. poinformowała, że resort nie kwestionuje potrzeby wprowadzenia zmian, które zmierzałyby w sugerowanym przez Rzecznika kierunku, tj. nałożenia na kasy obowiązku informowania swoich członków o podejmowanych przez organy kas uchwałach. Ewentualna zmiana regulacji powinna być jednak rozważana nie w obszarze ogólnego prawa spółdzielczego, lecz w ustawie o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Ponadto, brak jest obecnie podstaw do przyjęcia, że obowiązujące regulacje wymagają pilnej ingerencji legislacyjnej, skoro - jak wyżej wyjaśniono - zmiana przepisów nie mogłaby wpłynąć na toczące się spory. Równocześnie należy założyć, że analiza ostatecznych wyników postępowań w sprawach objętych stanowiskiem Rzecznika może doprowadzić do wniosku, że istniejące regulacje i system ochrony prawnej pozwala właściwie wyważyć słuszne interesy wszystkich podmiotów, których interesy ekonomiczne są związane z niewypłacalnością spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Decyzja o ewentualnym prowadzeniu prac legislacyjnych w przedmiotowym zakresie będzie mogła zostać podjęta po otrzymaniu wyników analiz zakończonych postępowań sądowych, o którą Ministerstwo Sprawiedliwości wystąpiło do Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości.