Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie wydania wyroku nakazowego, podczas gdy w świetle dowodów dołączonych do wniosku o ukaranie zarówno wina, jak i okoliczności czynu zarzuconego obwinionej budziły poważne wątpliwości z dnia 2018-10-24.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.510.611.2018
Data sprawy:
2018-10-24
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie wydania wyroku nakazowego, podczas gdy w świetle dowodów dołączonych do wniosku o ukaranie zarówno wina, jak i okoliczności czynu zarzuconego obwinionej budziły poważne wątpliwości.

Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że istotą trybu nakazowego jest to, że sąd nie przeprowadza pełnego postępowania dowodowego, lecz rozstrzyga o winie i karze wyłącznie w oparciu o materiał zgromadzony w toku czynności wyjaśniających. Podstawę faktyczną wyroku nakazowego stanowią jedynie dowody dołączone do wniosku o ukaranie. Skoro rozstrzyganie o przedmiocie procesu w tym trybie dokonuje się wyłącznie w oparciu o rezultaty postępowania wyjaśniającego, to należy przyjąć, że orzekanie w tym trybie jest możliwe tylko wówczas, gdy bazując na materiałach dowodowych zebranych w sprawie możliwa jest ocena okoliczności popełnienia czynu i winy domniemanego sprawcy wykroczenia.

Zdaniem Rzecznika w przedmiotowej sprawie, na podstawie materiału dowodowego załączonego do wniosku o ukaranie, nie można w sposób jednoznaczny ustalić, czy na terenie Nadleśnictwa w dniu 13 września 2017 r. obowiązywał okresowy zakaz wstępu do lasu. Z treści obwieszczenia stanowiącego załącznik do zarządzenia wynika, że termin obowiązywania zakazu wstępu ustalono od dnia 1 kwietnia 2017 r. do odwołania, zaś jako przyczynę wskazano zagrożenie bezpieczeństwa publicznego, związane w wystąpieniem w lasach zniszczenia oraz znacznego uszkodzenia drzewostanów, przejawiającego się masowym zamieraniem drzew i drzewostanów na skutek zachodzących procesów powodujących powstanie dużej liczby drzew martwych, stanowiących realne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz ich mienia. Wskazać w tym miejscu należy, że przepisy nie pozwalają na wprowadzenie przez Nadleśniczego zakazu nieograniczonego terminem. Sformułowanie „do odwołania” świadczy w istocie o charakterze stałym zakazu. Ponadto, przyczyna wskazana w obwieszczeniu w ogóle nie może być podstawą legalnie wprowadzonego zakazu, bo nie występuje w katalogu powodów wprowadzenia zakazu okresowego wskazanych w art. 26 ust. 3 ustawy o lasach.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Rejonowy po zapoznaniu się z materiałem dowodowym załączonym do wniosku o ukaranie, zdaniem Rzecznika, powinien powziąć wątpliwości co do okoliczności czynu i winy obwinionej, zapoznać się z treścią zarządzenia w sprawie wprowadzenia okresowego zakazu wstępu do lasu i ustalić, czy zakaz ten został wydany zgodnie z obowiązującym prawem. W tej sytuacji, Sąd Rejonowy był zobligowany skierować sprawę na rozprawę, przeprowadzić postępowanie dowodowe i wyjaśnić wszystkie istotne dla merytorycznego rozstrzygnięcia okoliczności.

 


Data odpowiedzi:
2018-12-11
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 11 grudnia 2018 r., sygn. akt III KK 649/18).
W ocenie Sądu Najwyższego w świetle ujawnionych dowodów dołączonych do wniosku o ukaranie okoliczności czynu i wina obwinionej budziły poważne wątpliwości. Trudno inaczej interpretować zapis, że termin zakazu wstępu do lasu obowiązuje od 1 kwietnia 2017 r. do odwołania. Taka redakcja tekstu normatywnego, ewidentnie sprzeczna z treścią art. 26 ust. 3 ustawy o lasach, tworzyła dla osób fizycznych pragnących wejść do lasu stanowiącego własność Skarbu Państwa sytuację niejasną, dwuznaczną, kolidującą z zasadą powszechnej dostępności lasów dla ludności, o której mowa w art. 26 ust. 1 wskazanej ustawy. Rezygnując z poszerzenia materiału dowodowego w celu uzyskania pełniejszych danych pozwalających na dokonanie prawidłowego rozstrzygnięcia co do winy, Sąd właściwy dopuścił się rażącego i mogącego mieć istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenia prawa wskazanego w kasacji.