Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie umorzenia na mocy amnestii postępowania o czyn karalny, mimo że w działaniu oskarżonego brak było znamion występku z dnia 2018-12-21.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.697.2018
Data sprawy:
2018-12-21
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie umorzenia na mocy amnestii postępowania o czyn karalny, mimo że w działaniu oskarżonego brak było znamion występku.

Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 3 stycznia 1964 r. oskarżony uznany został winnym tego, że w czerwcu 1963 r. brał udział w nielegalnym związku pod nazwą „Świadkowie Jehowy”, pełniąc w nim funkcję sługi obwodu, a którego istnienie, ustrój i cel miały pozostać tajemnicą wobec władzy państwowej i za to skazany został na karę dziesięciu miesięcy więzienia oraz utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres lat dwóch.

Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że w ugruntowanej linii orzeczniczej Sąd Najwyższy zajmował stanowisko, że nie jest możliwe odnoszenie pojęcia związku w rozumieniu prawa karnego materialnego do wspólnoty o charakterze religijnym, wyznaniowym. W konsekwencji wspólnota wyznaniowa „Świadkowie Jehowy”, jako oparta wyłącznie na więzach religijnych, nie może być w ogóle uznawana za związek w rozumieniu prawa karnego. Ponadto, istnienie i działalność wspólnoty religijnej „Świadków Jehowy”, funkcjonującej uprzednio na podstawie rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 27 października 1932 r. Prawo o stowarzyszeniach, po delegalizacji w lipcu 1950 r., nie stanowiło tajemnicy dla ówczesnych władz państwowych z uwagi na podejmowane przez członków wspólnoty liczne próby prawnego usankcjonowania działalności, m.in. poprzez przedkładanie organom władzy statutu wspólnoty i wniosków o ponową rejestrację. Natomiast, jak podkreślił Sąd Najwyższy, uznawanie tajności struktur religijnych wyznania, któremu oficjalnie i bezpodstawnie odmówiono prawa do jawnego funkcjonowania, za wypełniające znamiona tajności związku, było rażącym nadużyciem prawa karnego, w celu korzystania wyłącznie z jego represyjnej funkcji.